Dünya Edebiyatı - 12. sayfa

İki Dünya Savaşı arası Amerika’sının eleştirel, muhalif yazarlarından, ülkemizde Atları da Vururlar kitabı (ve filmi) ile tanınan McCoy’un, tepkilerden ötürü ABD’den “kaçıp” 1937’de İngiltere’de yayımlanabilen romanı.

Yüzyıl başının en parlak yazarlarından Yevgeni Zamyatin’in hem Rus Devrimi’ni desteklemiş hem de yazma özgürlüğü kısıtlanınca ülkesinden ayrılmış oluşu, onun edebî ürünleri üzerine “iki katlı” bir örtü serilmesine yol açmıştı.

Çağdaş İngiliz edebiyatının en tartışmalı adlarından Fowles’u, varoluşçu deneyim ve aşk üçgeninin damıttığı yoğun bir uzun hikayesiyle sunuyoruz. Kitap, cinsel tutku ve sosyal görev, kutsal ve lanetli, soyutlama ve empati, romans ve gerçek gibi karşıt ve tamamlayıcı duyguların karmaşası, imgelerin yoğunluğu ve büyüleyiciliği ile yüreğe dokunan bir baş eser.

Dugmore Boetie Güney Afrika Cumhuriyeti’nin zenci bir “uyruğu” olarak, toplum hayatını çok değişik bir açıdan -toprak yüzeyine çok yakın bir yerden- anlatıyor. Boetie rengi bozuk Güney Afrikalı lumpen proleterin vahşi hayatını, hiçbir felaket karşısında eksilmeyen bir mizah ve gülümseyişle hikaye ediyor.

Robert Kolej henüz Boğaziçi Üniversitesi’ne dönüşmemiştir, ama her şeyin değiştiğini bildiren gürültüler alttan alta duyulmaya başlanmıştır. Beyoğlu’nun gizemli sokakları, Çiçek Pasajı, kilise kayyımları, yaşlı sosyete kurtizanları, kente yeni gelen çiçeği burnunda Amerikalı öğretmenler... O günlerdeki Robert Kolej değerlerinin anatomisi.

Berger, yüzyıllardır toprağa bağımlı olan insanların metropollere göçünün ulaştığı boyutları, köylülüğün yeni durumuna ilişkin özgün tasvirlerle anlatıyor.

Konwicki, 18. yüzyılın sonundan 1. Dünya Savaşı’nın bitimine kadar haritadan silinen ülkesinin ve bu kadere başkaldıran halkının öyküsünü anlatıyor. Tarihe “özgürlük savaşlarının kaydı” yaklaşımıyla bakan yazar, romanında Polonya-Rusya, Polonya-Batı ve Polonya-Polonya ilişkilerini içeren üçlü bir karmaşayı dile getirirken, kendini de bu karmaşanın hem ayrılmaz parçası hem de ürünü olarak görüyor.

McCullers, ABD’nin alt-orta sınıfları için kabus olan bir dönemin acılarını, Faulkner’ın dünyaya tanıştırdığı Güneyli duyarlılığı ve hüznüyle yoğuruyor. Hikayelerinde tekdüzeliğe, cefanın katı gerçekliğine teslim olmak istemeyen, belki beceriksiz, ama onurlu ve içlerinde derin bir sevgi taşıyan insanlar var.

Modern edebiyatın önemli yazarlarından Lessing’in 1972’de yayımlanan aynı adlı kitabından derlenen hikayeleri. Derlemeye, Lessing’in mitolojik güzel Helena ile Kassandra’nın imgelerinden esinlenerek kaleme aldığı, günümüzün insanlarına güncel dünya sorunları üstüne “yeniden düşünmeleri” için açık çağrı niteliğindeki metni de eklendi.

Ölüm karşısındaki korkusunu sık sık dile getirmiş olan de Beauvoir, ölümcül hasta annesinin başında ölümü bambaşka bir gözle görmeye başladığını, başkalarının ölümünü aklı başında bir seyirci gibi izlemekten vazgeçtiğini anlatıyor.

Çağdaş edebiyatın önemli yazarlarından Duras, kitabı hakkında şu sözleri ediyor: “Söylediğim, kitaplarımdaki bütün kadınların, yaşları ne olursa olsun, Lol V. Stein’ın soyundan geldikleridir. Hepsinin gözleri açık renktir. Hepsi sakınımsız, öngörüsüzdür.

Günümüzün en önemli edebiyatçılarından birinin bir anlamda en kişisel romanı. Yaşam Başka Yerde’nin başkişisi olan “şair” aracılığıyla Kundera, dünyayla, ”yazı” ile ilişki kurmanın sorunları üzerine eğiliyor, çağdaşlarından, yakınlarından “yazı” dolayısıyla ayrılmanın çilelerini konu ediyor.

Açlık tehlikesiyle yüzyüze gelip başkaldıran bir Peru köyünün hikayesi. Cerro de Pasco. Yaz kış buzla kaplı, kıraç alanlar. Ağaç ve çiçeğin yetişmediği ama Peru’nun en büyük maden yatağını bağrında saklayan arazide bir büyük Amerikan şirketi ve dünyayı hapsetmeyi amaçlayan dikenli tel.

Çağdaş Amerikan hikayelerinden, Yitik Kuşak yazarlarından örnekler. Geçiş Dönemi, Güneyliler, kent ve yakın taşra azınlık edebiyatı. Beat kuşağı ve Yenilikçi Edebiyat. Stein, Parker, Fitzgerald, Hemingway, Wolfe, Steinbeck, Farrell, Saroyan, Porter, Faulkner, Hughes, Welty, McCullers, Capote, O’Connor, Miller, Thurber, Nabokov, Malamud, Bellow,Powers, Salinger, Jackson, Purdy, Algren, Updike, Theroux, Cheever, Vonnegut Jr., Baldwin, Barth, Baraka, Brautigan, Selby, Bartheleme, Donleavy.

1850’ler Amerika’sı. New York henüz küçük bir kenttir. Dr. Sloper’la Mrs. Almond’un kendilerine, toplumsal konumlarına, önyargılarına güvenleri vardır. Para önemlidir. Dr.Sloper’ın kızı Catherine, babasının kendinde yarattığı kıraçlığa rağmen hayatını kazanmak üzere umarsız, acıklı bir çabaya girişir.

Kolombiyalı Gabriel Garcia Marquez, Arjantinli Jorge Luis Borges ve Julio Cortazar, Kübalı G. Cabrera Infante, Şilili Jose Donoso ve Jorge Edwards, Perulu Mario Vargas Llosa, Uruguaylı J. Carlos Onetti, Uruguaylı Mario Benedetti, Brezilyalı C. Vasconcelos Maia ve J. Guimaraes Rosa, Meksikalı Juan Rulfo ve Carlos Fuentes’den seçilmiş hikayeler.