Sağlık

Tarihçi Jürgen Martschukat fitness düşüncesinin doğuşunu 18. yüzyılda modern toplumların ortaya çıkmasına kadar geri götürerek, bu kavramın modernitenin sürekli optimizasyon ve yenilenmeye verdiği önemle nasıl iç içe geçtiğini anlatıyor. Yazara göre gerçek anlamda fitness çağı 1970’lerden itibaren gelişmeye başladı ve neoliberalizmin bireylere kendilerini hem bedenen hem zihnen geliştirmelerini telkin etmesiyle sosyal yaşamın yol gösterici bir ilkesi haline geldi. Böylece fitness beden çalışmasının ötesinde kişesel sorumluluk, performans, piyasa, rekabet, başarı konularında belirleyici bir araca dönüştü. Fitness Çağı, sadece spor ve fitness ile ilgilenenler için değil, aynı zamanda günümüzün kültürel söyleminde kabul ve dışlanma, başarı ve başarısızlık koşullarına merak duyan herkes için ufuk açıcı bir kaynak.

Ercan Kesal, çocukluğunda hekimlere özenmesiyle başlayıp tıp öğrenciliğine uzanan kendi hikâyesi üzerinden, hekimliğin değişik çehrelerine bakıyor: mecburi hizmet, taşra hekimliği, muayenehanecilik, uzmanlık, “hastanecilik”... Hekimliğin emek süreci, zorlukları, hazları, muammaları üzerine düşünüyor. Tabii, hekimlerin toplumsal ve siyasal sorumlulukları üzerine de...

F. Mert Erdoğan, ambulans hekimi olarak tanık olduğu hayat parçalarını serpmiş tuvalin üstüne. Ağır hastalıkların, can çekişenlerin, COVID’in alarm kırmızısı da var tuvalin üzerinde, vaka dönüşü ambulansın penceresinden naylon eldivenle uzanıp toplanan vişnenin mor kırmızısı da... Yalandan ihbarların, yalan travmaların yol açtığı asap bozukluğunun grisi de var, hayat kurtarmanın açtırdığı gökkuşağı da... Sirenin, sedye örtüsünün mavisi de var, gözlerin ve muhabbet kuşunun mavisi de...

Charles Kenny, günümüze dek getirdiği Salgın Döngüsü’nde insanlığın bulaşıcı hastalıklarla, salgınlarla mücadelesinin canlı, kapsamlı, özlü ve kolaylıkla anlaşılır bir dökümünü sunuyor. Tarihsel ilerlemeler, ekonomi, küreselleşme, kültür, halk sağlığı ve bulaşıcı hastalıklar arasındaki ilişkinin haritasını çıkaran Kenny, alınacak derslerle dolu olduğu kadar gelecek için önerileri de içeren bir bakış sunuyor.

Koronavirüs (Covid-19) pandemisinin tedirginlikle geçen ilk bir yılını çok yönlü analiz eden bu kitap, kalıcı değerde bir muhasebe niteliği taşıyor. Dünyayı ağına alan bu virüs nedir ve “nereden çıktı”? Salgının Türkiye’deki gelişme seyri nasıldı, hangi kırılma anları yaşandı? Salgın koşullarında sağlık sistemi ve sosyal güvenlik kurumları ne yaptılar, ne yapamadılar? Bakanlık ve Bilim Kurulu, nasıl bir işlev gördü? Hekim meslek örgütleri salgın karşısında nasıl tutumlar aldılar; sağlık çalışanları nasıl etkilendiler? Maske, hijyen, mesafe gibi bireysel önlemlerin, pandemiden çıkış stratejisi olarak aşının hükmü nedir? Salgını baskılama uğraşı, nasıl, toplumu ve siyasal alanı baskılamaya bahane oldu? Bu ve daha bir çok soruyu etraflı bir şekilde ele alan Pandeminin Düşürdüğü Maskeler, ısrarla, “pandeminin yüzümüze vurduğu eşitsizliklere” dikkat çekiyor.

Organon, bugün hem homeopati öğrencileri için vazgeçilmez ve temel bir kaynak hem de yazıldığı dönemin yaygın tıbbi uygulamalarına dair ayrıntılarıyla, tıp tarihine ve felsefesine ilgi duyan herkesin faydalanabileceği tarihî bir belge.

Rita Steininger Kendine Güven - Çekingenlikten Kurtulmanın Yolları’nda, sosyal ortamlarda kendilerini güvensiz hisseden kişilere seslenerek onlara sabır, azim ve iyimserlikle çekingenliği aşmanın yollarını anlatıyor. Yazar kendine güveni artırma yolunda pratik alıştırmalar ve tavsiyeler sunmanın yanı sıra, okura motivasyon ve cesaret de aşılıyor.

İnternet bağımlılığı konusunda uzman bir klinikte uzun yıllardır başhekim olarak görev yapan Holger Feindel, bu kitapta internet bağımlılığını normal internet kullanımından ayıran özellikleri ortaya koyuyor. Birçok örnek vaka eşliğinde risk grubundaki kişileri, tedavi yollarını, sanal sarmalından gerçek hayata geri dönüş yollarını anlatıyor. Bu dertten mustarip kişiler ve yakınları için vazgeçilmez bir rehber…

Elinizdeki kitapta, şehir hastaneleri olgusu çok yönlü olarak değerlendiriliyor. Bu modelin ekonomipolitiği nasıl işliyor, iktisadi ve malî etkileri nedir? Hukuki çerçeve nedir, şehir hastaneleriyle ilgili açılan davalar nasıl bir seyir izliyor? İstihdam koşulları nedir, sağlık çalışanlarını neler bekliyor? Hastaları neler bekliyor; tıbbi gerekliliklerden çok “müşteri memnuniyetini” gözeten sistemin etkileri neler olacak?

Klinik psikolog Ayala Malach Pines, Çiftlerde Tükenmişlik’te uzun yıllara yayılan akademik araştırmalarının sonuçları ışığında çift terapisine dair deneyimini aktarıyor. Çiftleri tükenmeye götüren nedenleri, tükenmişliğin tehlike sinyallerini ve belirtilerini derinlemesine irdelerken bu kaçınılmaz gibi görünen olgunun önüne geçmenin etkin yollarını gösteriyor. Hem terapistler hem de ilişkilerinde sıkıntı yaşayıp bunları aşmak isteyenler için vazgeçilmez bir başvuru kaynağı.

“Hemen herkesin çocukluğunda hissetmiş olabileceği gibi çocuklar önce öğretmen, sonra da doktor olmak isterler. Bu iki meslek de çocukluğun hemen hiç çıkara yer olmayan doğal dünyasına yakın olduğu için istenir belki de. Sonraki yaşlarda araya erişkin dünyasının beklentileri karışır ve meslek tercihleri ‘aklın’ o bildik egemenliğine girer.”

Aslında doğduğu andan itibaren yaşlanmaya başlayan insan, bilinçaltında ölüm kavramından korktuğu kadar ölümü çağrıştıran yaşlılık kavramından da ürker. Sonsuz gençlik ancak masallarda, efsanelerde mümkün olsa da, sağlıklı bir yaşlanma ve hayat ateşinin yeniden canlandırılması insanın kendi elinde.

Dr. Gillian McKeith İngiltere'de pek çok kişinin beslenme alışkanlığını değiştirdi ve inanılmaz sonuçlar elde etti. Şimdi onun mucizevi diyet sırlarını keşfetmeye ve yenilenmeye hazır olun.

Bilimsel tıpta gerçekleşen gelişmeler sonucunda, 1900’lü yılların başlarında ortalama 48 yıl olan insan ömrü günümüzde neredeyse iki katına yaklaştı. Özellikle son yıllarda, bilimsel tıbbın dışında kalan yaklaşımların popülaritesinde de gözle görülen bir artış fark edilmektedir.

“Hekimler, her sabah adına ‘vizit’ denilen ayrı bir ritüel ile başlarlar güne. İyileşen hastaların yüzündeki gülümsemedir onları diri tutan... Hastane koridorları neredeyse ülkenin sosyolojisini yansıtan insan manzaraları ile doludur. Hastalıklardan çok insanların çaresizliği etkiler sizi...” Elinizdeki kitap, bu anlamda “vizit izlenimleri” olarak da düşünülebilir...

Migren toplumun büyük bir çoğunluğunu etkiler, tüm uygarlıklarda görülür ve yazılı tarihin başlangıcından beri bilinen bir rahatsızlıktır. Sezar, Aziz Pavlus, Kant ve Freud için bir kamçılama ya da engelleme ögesi olsa da bu hastalığa sessizce ve gizlilikle katlanan milyonlarca kişi için migren, aynı zamanda gündelik bir durumdur.

Çeşitli sinirsel hastalıklara ilişkin ilginç vakaları kendine özgü bir sıcaklık ve “insancı” bir bakış açısıyla anlatan, nörolojiyi tıp disiplininin dışında kalan insanlara ustaca aktaran ve üslubuyla adeta bir “tıp edebiyatı”nın öncülüğünü yapan nörolog Dr. Oliver Sacks, Dayanacak Bir Bacak’ta bu kez kendisinin hasta konumunda olduğu bir iyileşme sürecini konu ediyor.

Tıp bilimi, tıp eğitimi ve sağlık sorunları arasındaki bağlantılar seyirci kalınmayacak ölçüde bozulmuştur. Tıp bilimi baş döndürücü bir hızla ilerlemekte, ancak aşırı derecede teknikleşerek ve pahalılaşarak insancıl özünü yitirmektedir.

“Hasta Hakları” yeni bir kavram; yaklaşık 20 yıl önce hayatımıza girdi. Gerek iletişim teknolojisinin hızla gelişmesi, gerekse tıp alanında yaşanan büyük değişim ve ilerlemeler sonucu, “kutsal” mesleğin etik, hukuki ve felsefi boyutlarının ve de Hipokrat’tan bu yana geçerliliğini koruyan hekim-hasta ilişkisindeki “güven ve gizlilik” ilkesinin gözden geçirilmesi ve tartışılması kaçınılmaz hale gelmiştir.

Bir kaza, bir darbe, bir hastalık: Beyninizde meydana gelen “fiziksel” bir değişim davranışlarınıza, hayatınıza yansır. “Bir başka” olursunuz, öykünüz değişir... Nöroloji uzmanı Oliver Sacks, bu türden yedi vakayı, yedi insanî öyküyü aktarıyor kitabında.

Bu dizide nüfus patlamasından asit yağmuruna, ilk minik canlılardan sigaranın sağlığa etkilerine, uzay ve astronomiden AIDS'e, gen mühendisliğinden denizaltılara çeşitli konula ele alınacak Geleceği düşünürken 2001 kitapları elinizin altında bulunmalı.