Uluslararası Af Örgütü’nün Fransa Şubesi’nin eski başkanı Léaud, 1961’den beri bütün dünya devletlerini, polislerini, müesses zulüm makinelerini rahatsız eden, elinden geldiğince onların tekerlerine çomak sokan, ağırbaşlı ama inatçı bir örgütü tanıtıyor. Çeşitli örneklerle, örgütün felsefesini, faaliyetlerini, işleyişini ve çarpıcı deneyimlerini anlatıyor.

Türk solunun saygıdeğer ama “partisiz” olduğu için pek yadedilmeyen emektarı Kerim Sadi’den, 1. Enternasyonal’in ve Paris Komünü’nün Osmanlı’daki yansımaları, Osmanlı aydınlarının sosyalizme bakışı, İslamiyet ile sosyalizm ilişkisi üzerine tartışmalar, Millî Mücadele döneminde sosyalist akım ve Türkiye Komünist Fırkası, Mustafa Suphi, Aydınlık Çevresi ve 1928 İzmir Davası.

Amerika’nın keşfinin 500. yılında, Kuzey-Güney ilişkilerinin muhasebesini yapan; Avrupa’nın 3. Dünya’yı sömürmesinin tarihsel ve güncel boyutlarını ortaya koyan makaleler... Avrupa’nın “Güney” üzerinde sadece iktisadî değil kültürel yönden de uyguladığı baskının çeşitli vehçeleri yanında; Avrupa Topluluğu’nun Kuzey-Güney ilişkilerine getirdikleri, kitabın ağırlık merkezini oluşturuyor.

Bu dizide nüfus patlamasından asit yağmuruna, ilk minik canlılardan sigaranın sağlığa etkilerine, uzay ve astronomiden AIDS'e, gen mühendisliğinden denizaltılara çeşitli konula ele alınacak Geleceği düşünürken 2001 kitapları elinizin altında bulunmalı.

2. Dünya Savaşı sonrasının en ağır ve kronik uluslararası sorunlarından biri olan Filistin Sorunu hakkında yazılmış en derinlikli eserlerden biri... Çığır açıcı bir dilbilim kuramcısı olarak saygınlık kazanan, ama muhalif tutumu nedeniyle akademik elitten ve medyadan dışlanan Chomsky; ABD-İsrail-Filistinliler üçgenindeki iktidar ilişkilerini, stratejileri, dengeleri müthiş bir titizlik ve ayrıntı zenginliğiyle ortaya koyuyor.

Çağdaş İslami hareketler üzerine yetkin bir uzman olan Fransız araştırmacı Kepel, kısa sürede pek çok dile çevrilen kitabında, 1970’lerden itibaren büyük tek tanrılı dinlerin canlanmasını yorumluyor. Müslüman, Hıristiyan ve Yahudi toplumlarında “aşağıdan yukarıya yeniden dinselleşme”nin özgül dinamiklerini ele alıyor; yeni dinsel radikalizmin, modernlik karşısındaki gerilimini tartışıyor.

Çok partili sisteme geçildiğinde Müstakil Türk Sosyalist Partisi’ni kuracak olan bir “maceraperest gazeteci”: Arif Oruç... Ve Arif Oruç’un, her tür muhalifliğin yasak olduğu tek parti döneminde, T. C. yönetimine yönelik eleştirilerini ifade etmek için Bulgaristan’da eski yazıyla yayımladığı Yarın broşürleri... Arif Oruç’la ilgili bazı başka belgelerle birlikte.

Yakın arkadaşı ve yoldaşı Etienne Balibar’ın, 1990’da ölen Marksist filozof Louis Althusser’in teorik uğraşına ilişkin olarak değişik dönem ve bağlamlarda yazdığı dört makale. Balibar, bu makaleleri derleyip yayımlamasını “Althusser’e yüksek sesle ve herkesin önünde veda etmek gerektiğini düşündüm” diye açıklıyor.

“Kürt Sorunu” Türkiye’de bir yandan T.C. devletinin üniter vasfını koruma öte yandan da bir Kürt millî devleti kurma amaçlarının çarpıştığı bir ikilem çerçevesinde yaşanıyor. Olabileceklerin daha henüz başlangıcındayız. Fakat eğer başka bir güçlü ses, bir atılım ortaya konmazsa, hepimiz sorunu üreten Türk milliyetçiliği ile onun kaçınılmaz olarak üretilmesine yol açtığı Kürt milliyetçiliğinin birlikte belirlediği, halklar arası düşmanlığı, hattâ katliamları körükleyen bir kaosa sürükleneceğiz.

Lewinsohn’un çalışması, 20. yüzyılın ilk çeyreğinde pek çok ülke halkıyla birlikte Anadolu’da da çok insanın ölümünde, sıkıntısında pay sahibi olan bir uluslararası silah tüccarının serüvenli hayatını anlatıyor. Türkiyeli bir Rum olan Sir Basil Zaharoff’un veya gerçek adıyla Vasil Zakharias’ın hikayesi, 1. Dünya Savaşı’nın arefesinde Batı Avrupa emperyalist merkezlerinin “karanlık çevre”lerine ve modern silah tüccarlığı mesleğinin doğuş evresine ışık tutuyor.

Stalinizm’in edebiyat alanındaki tezahürü olan “Sosyalist Gerçekçilik”in baskısına maruz kalan iki usta Sovyet yazarının Stalin’e yazdıkları, hayatî birtakım taleplerini dile getirirken rejimi acı bir ironiyle eleştiren mektuplar. Yıllarca karartılan bir tarih kesitiyle ilgili belge donanımını zenginleştiren mektuplar, içerdikleri siyasî eleştiren mektuplar.

Dr. Yücel Aktar, “öğrenci olayları”nın günümüze özgü olmadığını belgeliyor, bu “olay”ların ülkelerin ekonomik ve siyasî düzeyde problemli dönemleriyle orantılı geliştiğini ortaya koyuyor. Aktar’ın konu aldığı dönem, Türkiye’de 1940’lardaki yeni kıpırdanmalara kadar öğrenci hareketlerinin en yaygın ve kitlesel biçimde ortaya çıktığı yılları kapsıyor.

Marksist siyaset teorisinde şimdiye kadar gereğinden az incelenen kapitalist devlet sorunu üzerine bu kitapta yeralan yazılar, bu konuda yapılmış ciddi bir tartışmanın ürünleri. Farklı noktalardan yola çıkan düşünürler, bu kitapla çok önemli bir başvuru kaynağı oluşturuyorlar.

İdeolojiler iktidar sistemlerinin yalnızca çimentosu olmakla kalmazlar, onların çatlamasına da neden olabilir ve onları yok etmeseler de, başka yer ve biçimlere doğru sürükleyebilirler. İsveçli yazar Göran Therborn, ideoloji konusunda bugüne kadar oluşturulan teori ve tezleri bu küçük, ama yoğun çalışmada eleştirel bir gözle ele alıyor.

Araştırmalarında ilk elden kaynakları kullanmaya önem veren Şükrü Hanioğlu’nun titiz arşiv çalışmasıyla ortaya çıkardığı kapsamlı inceleme, Jön Türkler hakkında bilinenlerin dışında yepyeni bilgiler sunuyor. Hanioğlu, çalışmasının bu ilk cildini, en anlamlı bölünme anı olarak gördüğü, 1902 İttihat ve Terakki Kongresi’nde bitiriyor.

Yeşiller’i kendi kavramlarından hareketle, kendi arayışları içinde tanıtmayı amaçlayan kitabın başında, Yeşil hareketin oluşumuyla ve iç çelişkileriyle ilgili bir uzun tarihçe var. İkinci bölümde, Yeşil politikaya ilişkin teorik metinler yeralıyor. Son bölümdeyse Yeşiller’in programlarından bölümler aktarılıyor.

Uzun yıllar New Left Review’un yayın yönetmenliğini, New Statesman’ın yayın yönetmen yardımcılığını yapan Barnett, 1987’deki SSCB gezisinden sonra yazdığı kitabında, Sovyet vatandaşının Gorbaçov politikalarına bakışını, yaşayışını sıcak bir dille anlatıyor. Yazarına göre bu bir gezi izlenimleri kitabı değil “fikirlerin gezi kitabı”.

Çekoslovak Bilimler Akademisi Tarih Kurumu 1968 Eylül’ünde Sovyet Hükümeti Çekoslovakya’nın işgalini meşrulaştırmayı amaçlayan bir Beyaz Kitap yayımladı. Henüz işten el çektirilmemiş olan Çekoslovak Bilimler Akademisi Tarih Kurumu bunu hemen bir Kara Kitap’la cevapladı. Günlüklerden, gazete haberlerinden, resmî belgelerden yararlanılarak hazırlanan bu kitap, işgalin ilk altı gününü saat saat anlatıyor. 20. yüzyılın en önemli siyasî olaylarından birinin “içerden” sergilenmesi.

“12 Eylül öncesi” diye adlandırılan dönemin “aydınlatılamıyor” diye gölgede bırakılmış, oysa dönemin siyasî gidişatını derinden etkilemiş planlı cinayetleri. Doğan Öz, Cevat Yurdakul, Ümit Doğanay, Cavit Orhan Tütengil, Necdet Bulut, Kemal Türkler ve başkaları... Bir siyasî-polisiye araştırma.

Çalışmanın genel amacı, Türkiye’de devlet ile toplum arasında değişen ilişkiyi, oluşan yeni sosyal ve kültürel çelişki ve gerginlikleri ortaya çıkarmak. Tarihî boyutu olmakla birlikte, Göle’nin kitabı esas olarak sosyolojik bir yaklaşımdan hareket ediyor ve güncel sivil ve sol ideoloji sorunsalında odaklaşıyor.

1980 sonrasında demokrasi sosyalistlerin en çok tartıştığı sorun oldu. İletişim Yayınları’nın 1985’de Sıkıyönetim tarafından toplatılan, “beraatine rağmen” imha edilen kitabı. İngiliz İşçi Partili Hodgson sosyalist stratejide parlamentonun rolü üzerine hayli aykırı görüşler ileri sürüyor.

Şaşılacak kadar geniş alanların ve disiplinlerin merkezi durumuna gelen yapısalcılık ve semiyoloji konularında kapsamlı ve kolay anlaşılır bir rehber. Kitap yapısalcılık ve semiyolojinin Saussure’ün işaret kavramına dayalı bir maddeci dil teorisi olma iddiasındaki ilk önkabullerini inceleyerek, Althusser’in ideoloji teorisini geliştirmesini izleyen çalışmaları ve Lacan’ın Freud’u yeniden okumasıyla bunların nasıl sarsıldığını açıklıyor.

Yazarın Nokta dergisinde çeşitli tarihlerde çıkan makalelerinden bir derleme. Bhopal’den Gökova’ya, Ege’nin rengine, Özal’ın adamlarına, ’80’li yıllardan ‘Yar bana bir alternatif’ çağrısına... Altı ana başlık altında toplanan yazıların karikatürlerini Salih Memecan çizdi.

Feminizmi temel almakla birlikte, sosyalist mücadeleyi dışlamayan yazarlar, ortodoks merkezî örgüt anlayışına karşı, çeşitli demokratik hareketleri bir platformda biraraya getirecek yeni ve değişik örgütlenme biçimleri öneriyorlar