Suriye'de İktidar Mücadelesi

Esad ve Baas Partisi Yönetiminde Siyaset ve Toplum

Yakın komşularımızla ilgili kitaplar yayımlamaya Richard Clogg’un Yunanistan Tarihi ile başlamıştık. Yakın coğrafyalarda yaşayan, arada sınırlar olsa da ortak ya da benzer kültürleri paylaştığımız ya da etkilendiğimiz, onlar hapşırsa bizim grip olup yataklara düşecek kadar yakın olduğumuz komşularımızla ilgili, ister yerli olsun isterse yabancı, yapılan önemli araştırmalar ve yayımlanan kitaplar ilgi alanımız içinde kalmaya devam edecek. Hollandalı büyükelçi Nikolaos van Dam’ın kitabı da bunlardan biri. Van Dam, yıllarca ülkesini Ortadoğu’nun çeşitli başkentlerinde temsil etti. Hariciyeci kimliğine öğretim üyeliği ve yazarlığı da ekleyen yazar, Suriye’nin dünü ve bugününü aktarırken, geleceğine ilişkin önemli ipuçları ve bilgiler veriyor; 1963’ten bu yana iktidarda olan Baas Partisi ve Hafız Esad’ın ‘başarısı’nın ardındaki gerçekleri gün ışığına çıkarıyor. Her şeyin gizliliğe dayandığı, mevcut kaynakların ucuz propagandist amaçlarla malûl olduğu bir ülke üzerine yaptığı bu önemli çalışma, her birinin doğruluğunun kontrolu meşakkatli bir mesaiye malolan yüzlerce bilgi, belge ve kaynağa dayanıyor. Van Dam, modern Suriye tarihini, “mezhep, aşiret ve bölgeye özgü bağların iktidar mücadelesinde oynadığı rol”, “1963’ten günümüze Baas Partisi”, “asker ve sivil iktidar kadrolarında yaşanan gelişmeler”, “Sünni muhalefet hareketi”, “Suriye silahlı kuvvetlerinin analizi” gibi temel başlıklarda incelerken, Ortadoğu üzerine kafa yoran bütün analistlerin ve stratejistlerin cevabını aradıkları şu hayati soruya yanıt arıyor: “Hafız Esad’dan sonra Suriye’yi neler bekliyor?...”

İÇİNDEKİLER

9  ÖNSÖZ

BİRİNCİ BÖLÜM
17   Giriş 

İKİNCİ BÖLÜM
39   Suriye Silahlı Kuvvetleri ve Baas Partisi’nde
     azınlıkların yükselişi 

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
69   Suriye Silahlı Kuvvetleri’ndeki Sünniler ile
     diğer dinî azınlıklar arasında mezhep kutuplaşması 

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
91   Dürzi subayların Suriye Silahlı Kuvvetleri’nden
     tasfiyesi 

BEŞİNCİ BÖLÜM
111  Alevi cemaati içindeki iktidar mücadelesi

ALTINCI BÖLÜM
129  Suriye’nin siyasi kadrolarında
    mezhep ve bölgeciliğe dayalı hizipleşme:
    İstatistiksel bir analiz 

YEDİNCİ BÖLÜM
147 Mezhebe dayalı tahrikler ve çatışmalar

SEKİZİNCİ BÖLÜM
173 Nihai mezhep çatışması:
Müslüman Kardeşler’in yok edilmesi

DOKUZUNCU BÖLÜM
193 Hafız Esad Rejiminde iktidar seçkinleri

ONUNCU BÖLÜM
221 Sonuçlar 

EK A
235 Mezhepçilik, bölgecilik ve aşiretçilik üzerine
bir Baas analizi
EK B
242 Hama’da bulunan askerî birliklerdeki
mezhepçilik üzerine itiraflar 
EK C
248 Suriye Silahlı Kuvvetleri’nin bir analizi
261 KAYNAKÇA 
285 DİZİN