Lisans eğitimini İstanbul Üniversitesi Tarih Bölümü'nde tamamladıktan sonra Hacettepe Üniversitesi Tarih Bölümü'nde master ve Strasbourg Üniversitesi Türkoloji Bölümü'nde de doktora yaptı. Halen Hacettepe Üniversitesi Tarih Bölümü'nde öğretim üyesi olan Ocak, özellikle heterodoks İslâm'a dair çalışmaları ile tanınıyor. Ocak'ın 1980'lerden bu yana yayımlanan eserlerinin arasında Babailer İsyanı, Bektaşi Menakibnamelerinde İslâm Öncesi İnanç Motifleri, İslam Türk İnançlarında Hızır yahut Hızır İlyas Kültü, Osmanlı İmparatorluğu'nda Marjinal Sufilik: Kalenderiler, Kültür Kaynağı olarak Evliye Menakipnameleri, Türk Folklorunda Zındıklar ve Mülhidler(Tarih Vakfı, 1998), Türkler, Türkiye ve İslâm (İletişim Yayınları, 1999) ve Alevî ve Bektaşî İnançlarının İslâm öncesi Temelleri (İletişim Yayınları, 2000) de bulunuyor.
