100 Kesitle Cumhuriyet Türkiyesi'nin 100 Yılı
“Türkiye Cumhuriyeti’nin yüzüncü yılını kutlarken, aynı zamanda, tarihi boyunca dışlanan ve ezilenlerin hakkını nasıl verebiliriz? Türkiye’nin demokratik siyasi kurumlarının başarılarını aydınlatırken, demokrasiyi ihlal eden yönlerini nasıl açıklarız? Türkiye’nin gelişimini ve ilerlemesini takdir ederken, aynı sürecin yarattığı çaresizlik ve eşitsizlikleri nasıl değerlendirebiliriz?”
100 Kesitle Cumhuriyet Türkiyesi’nin 100 Yılı, ele aldığı bir asırlık dönemin “tarihsel karmaşıklığını kesitlerle tasvir eden” yazılardan oluşuyor.
100 yıllık bir deneyimin tarihsel gövdesinden biyopsi yaparcasına alınan kesitler bunlar: Bazen bir yasa maddesi, bir karar metni, bazen bir söylev, bir beyanat, bir kısa metin, bir şiar, bazen bir mektup, bazen bir şiir veya şarkı, bazen bir fotoğraf, poster, harita veya şema… Önemli ya da simgesel vakalar, vecizeye dönüşmüş sözler… Böylesi fragmanlara dayanarak, son 100 yılın Türkiyesi’nin sadece siyasal değil, toplumsal ve kültürel hayatının çeşitli cephelerini kolaçan ediyor.
Alp Yenen ve Erik Jan Zürcher’in derlemesine, alanında uzman 77 araştırmacı, bilgi arka planı bakımından yoğun fakat rahat okunan metinlerle katkıda bulundu.
| Giriş: Bir Yüzyılın Tarihinden Kesitler: Cumhuriyet Türkiyesi, 1923-2023 | Alp Yenen, Erik Jan Zürcher |
| Kalıcı Miras: Cumhuriyet’in İlanı | Alp Yenen |
| 1923 Yunan-Türk Mübadelesi: New York’tan Milletler Cemiyeti’ne Bir Mektup | Gözde Kırcıoğlu |
| Modernite Yansımaları: Nazım Hikmet’in Türk Şiirini “Makinalaştırması” | Petra de Bruijn |
| “Sahte Türk ve Müslüman Maskeli Yabancılar”: Dönmeler Üzerine Kamuya Açık Bir Tartışma | Didem Yerli |
| “İki Aziz Hasta”: Yeni Başkentin Siyasi Salgınları | Onur Ada |
| Yasaklama Yetkisi: Takrir- i Sükûn Kanunu | Erik Jan Zürcher |
| “Tarikat-ı Medeniye”: Mustafa Kemal Paşa’nın Kastamonu Konuşması | Remzi Çağatay Çakırlar |
| Bir Adım İleri, Bir Adım Geri: Kadın Hakları ve 1926 Medeni Kanunu | Nicole A.N.M. Van Os |
| “Vatandaş, Türkçe Konuş!” yahut “Türkleştirmek İçin Ne Yapmalı?” | Deniz Tat |
| Sıradışı Bir Mektup, Sıradışı Bir Muhalefet: Serbest Cumhuriyet Fırkası | Uğur Derin |
| Doğmakta Olan Bir Ulusun Coğrafyası: 1934 İskân Kanunu | Çiğdem Oğuz |
| İçki ile İlgili Düzenlemelere Bir Bakış: Rakı Üretiminde Alkol Yüzdeleri | Emre Erol |
| Kemalizmi Tanımlamak: Bir İdeolojiler Çağında CHP’nin Programı | Remzi Çağatay Çakırlar |
| Dil, Ulus ve Düşmanları: Dilsel Milliyetçilik | Emmanuel Szurek |
| “Hain, Sinsi Bir Hudut”: Türkiye’nin Güney Sınırı | Ramazan Hakkı Öztan |
| Modernleşen Kıyafet, Modernleşen Ulus: Kemalist Kıyafet Reformlarının Yansımaları | Sevgi Adak |
| Göçebeliğin Haritalanması: Ulus-Devletin Kuruluşu | Reşat Kasaba |
| “Laç Deresi Ağıdı”: Dersim Katliamının Yasını Tutmak | Uğur Ümit Güngör |
| Bankacılık Sisteminin Millileştirilmesi: Genel Mevduatların Yükselişi | Y. Doğan Çetinkaya |
| Ekonominin İdaresi: İkinci Dünya Savaşı’nda Türkiye | Alexander E. Balistreri |
| Güvenilmez Teklif: Oniki Adalar ve İkinci Dünya Savaşı’nda Türkiye’nin Tarafsızlığı | Onur İşçi |
| “Ben Bir Varlık Vergisi Kurbanıyım”: İstanbul Rumlarının Sesi | Alexandros Lamprou |
| Kırsal Türkiye’yi “Aydınlatmak”: Köy Enstitüleri | Sacit Yarımoğlu |
| Doğu’yu Teftiş Etmek: CHP Genel Sekreteri’nin Kürt Vilayetleri Hakkında Görüşleri | Senem Aslan |
| Çok Partili Siyasetin Tohumlarının Atılışı: Dörtlü Takrir | Alexander E. Balistreri |
| Tarihî Başkentin Geleceği: Henri Prost’un İstanbul Nâzım Planı | F. Cânâ Bilsel |
| “Ne Yapmalı?”: Türkiye’de Azınlık Sanatçılarının Mirası | Nicholas Kontovas |
| Dinin Dili: Ezanın Türkçeden Arapçaya dönüşü | Ömer Koçyiğit |
| “Bütün Barışçı Türk Halkının En Samimi Hissi”: Pasifizm ve Kore Savaşı | Nadav Solomonovich |
| Arıcılık, Tarım ve Demokrasi: Soğuk Savaş Modernitesi Üzerine Bir Tartışma | Nicholas Danforth |
| “Erkek Güzellik Kralları”: İstanbul’un Tarihinde Toplumsal Cinsiyet, Biyopolitika ve Güzellik Yarışmaları | Müge Özoğlu |
| “Devlete Bağlı Din”: Ali Fuat Başgil’in Laiklik İncelemesi | Umut Azak |
| Türk Modernleşmesinin Simgesi ve Batının Kalesi: İstanbul Hilton Oteli | Hans Theunissen |
| Sonun Başlangıcı: 6-7 Eylül 1955 Pogromu | Stefo Benlisoy |
| Siyasallaşan Çile: Türkiye’de Arnavut Göçmen Olmak | Nathalie Clayer |
| “Ortadoğu’daki Bu Faaliyetler Sadece Başlangıçtır”: Türkiye ve 1957 Suriye Krizi | Onur İşçi |
| 1961 Anayasası’nın Erken İlanı: Muhalefetten Reform Çağrıları | Ahmet İnsel |
| Siyasi Değişim İçin Gençliği Seferber Etmek: Parola 555K | Çimen Günay-Erkol |
| Pandoranın Kutusunu Açmak: 1960 Askerî Darbesi | Mogens Pelt |
| “Planlı Kalkınma Dönemi”: Devlet Planlama Teşkilatı’nın Kuruluşu | Erwin Dekker |
| Ekonomik Göç ve Eşit Sosyal Haklar İçin Mücadele: Türk İşçileri Almanya’da | Ahmet Akgündüz |
| Kalkınma Hayalleri: Köycülük, Kadroculuk ve Disiplinli Toplum | Engin Kılıç |
| Milli Anlatıdan Sapma: Türkiye İşçi Partisi ve Kıbrıs | Nikos Christofis |
| Milli Bir Simgenin İnşası: Necip Fazıl Kısakürek ve Ayasofya | Umut Azak |
| Hippilerin Türk Kraliçesi: Perihan Yücel’i Hatırlamak | Yavuz Köse |
| “Yollar Yürümekle Aşınmaz”: Demirel ve Türk Merkez-Sağında Kırılgan Liberal-Demokrat Moment | Tanıl Bora |
| Nüfus Planlamasının Reddi: Doğum Kontrolü Komplosu | Heinrich Hartmann |
| Türk Parlamentosunda Siyasal İslâm: Milli Nizam Partisi | İlker Aytürk |
| Güzel Huzursuzluk: Üniversite Özerkliği ve Askerî Müdahale | Funda Soysal |
| Emperyalizm, Sömürgecilik ve Oligarşik Diktatörlük: Mahir Çayan’ın Devrimci Kuramı | Erol Ülker |
| İstanbul Büyüyor: Boğaziçi Köprüsünün Açılışı | Gözde Kırcıoğlu |
| Geleceğin Milliyetçi Askerinin Sinemasal Tahayyülü: Küçük Mücahit Kıbrıs’ta | Güldeniz Kıbrıs |
| Modernleşme ve Sınıf Mücadelesi Arasında: Arabesk | Kadir Dede |
| Unutulmuş Bir Dalga: Sosyalist Kadın Hareketi ve Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Mücadelesi | Sevgi Adak |
| Erkek Anaları: Sevgi Soysal’ın Erkeklik Eleştirileri | Çimen Günay-Erkol |
| Devrimci Şehitlik: Haki Karer’in Ölümü ve PKK’nın Ortaya Çıkışı | Joost Jongerden |
| “Maraş’tan Sonra?...”: Aşırı Sağın İç Savaş Stratejisi | Ahmet İnsel |
| 12 Eylül Darbesi Sonrası Alaturka Kapitalizm: Vehbi Koç ve Askerî-Sınai Kompleks | Kaya Akyıldız |
| Bütün Türkiye Solcuları Birleşin! Behice Boran Brüksel’de | Oğul Tuna |
| Askerin Etimoloji ile Imtihanı: Kart-Kurt Efsanesi ve Kürtçe | Deniz Tat |
| Devlet Nezdinde İnkârın Üretimi: “Ermeni Sorunu” | Uğur Derin |
| “Benim Bedenim, Benim Kararım!”: Çağdaş Feminist Bir Sloganın Türkiye’de İlk Algılanışları | Sevil Çakır Kılınçoğlu |
| Aydınlar Dilekçesi: 12 Eylül Cuntası’na Bir Meydan Okuma | Cangül Örnek |
| Devlet-Din Kesişimi: Milli Birlik ve Televizyonda Din | Güldeniz Kıbrıs |
| “Bundan Böyle ABD’ye İhraç Edilecek Tekstil Ürünlerimiz...”: Özal, Reagan ve Neo-liberalizm | Howard Eissenstat |
| Aydınlar Ocağı: Bir Cumhuriyet Kuşağı mı? | Zeynep Bursa-Millet |
| Bekaa Vadisi’nde Üç Gün: Abdullah Öcalan ile Röportaj | Serhun Al |
| Türkçe Pop: Türkiye’nin Yeni, Kentli ve Neoliberal Kültürü | Kadir Dede |
| “Mafyakent Ümraniye”: Düzensiz Kentleşme ve İstanbul Gecekonduları | Jan-Markus Vömel |
| Liberal İslâm’ın Olabilirliği Üzerine: Medine Vesikası’nın Yeniden Hayat Bulması | İlker Aytürk, Anıl Kahvecioğlu |
| Görünmezlik ve Tanınma Arasında: Sivas Katliamı | Besim Can Zırh |
| Devletin Gayrinizami Örgütleri: Türk-Kürt Çatışmasında Paramiliterler | Ayhan Işık |
| Kadın Özgürlüğü Adına: Üç Kürt Kadın Dergisi | Nicole A.N.M. Van Os |
| Fırtına Gibi Yaşanmış Bir Hayatla Hesaplaşma: Enver Paşa’nın Geri Getirilmesi | Michael A. Reynolds |
| Yokistan Tasarısı: Ütopik Tahayyül Niyetine Totaliter Karabasan | Engin Kılıç |
| Minareler ve Süngüler: Erdoğan’ın Hapse Girmesine Yol Açan Şiir | Petra de Bruijn |
| “Türkiye ‘El’imizde”: Başörtü Yasağına Karşı Polemikler ve Protestolar | Jan-Markus Vömel |
| “Türkiye’nin Doğal Hakkı”: Avrupa Birliği Adaylığı Vaatleri | Müge Kınacıoğlu |
| Köye Dönüş: Türkiye’nin Kürt İllerinde Devlet İnşası | Joost Jongerden |
| “Marlboro” Yasası: Kırsal Türkiye’nin Neoliberalleşmesinde Bir Dönüm Noktas | Zeynep Ceren Eren Benlisoy |
| Yeni Bir Umut ve Hayalkırıklığı Dönemi: Türkiye’de Kapsayıcılık ve Çeşitlilik Arayışı | Ohannes Kılıçdağı |
| Yeni Çözümlere Doğru: Türk Ceza Kanunu’nda Cinsiyet | Nicole A.N.M. Van Os |
| Barbeküler, İşgal Altındaki Sahiller ve Beyaz Türkler: Türkiye’de Kültür Savaşları | Doğan Gürpınar |
| Betonla Yükseliş: Türkiye’de İnşaat Patlaması | Murat Gül |
| Dozerlere Karşı Darbukalar: Sulukule Mahallesini Kurtarmak İçin Kırk Gün Kırk Gece | Danielle V. Schoon |
| Vesayetin Sonu: Genelkurmay’ın E-Muhtırası | Berk Esen |
| Tartışmalı İktidar, Silahlaştırılan Anılar: Oramiral Özden Örnek’in “Günlükler”i | Fatma Müge Göçek |
| Türkiye’nin Dünyada Yıldızı Parladığı An: Davutoğlu’nun Dış Politikası ve Yeni Osmanlıcılık | Kerem Öktem |
| “Yetmez Ama Evet”: 2010 Referandumunun Uzun Süren Gölgesi | İlker Aytürk |
| Barış veya Yeni Sorunlar: Halkların Demokratik Kongresi | Özgür Mutlu Ulus |
| Dayanışma ve Çeşitlilik: Gezi Protestoları | Emre Erol |
| Köpek Yavruları, Veganlar ve Peynirler: Popülizm Çağında Kültür Savaşları | Doğan Gürpınar |
| Barış Süreci’nin Sonu, ‘Kentkırım’ ve Göç: Diyarbakır Sur Örneği | Gözde Kırcıoğlu |
| “Paralel Yapının Başlattığı İsyan”: 15 Temmuz Darbe Girişimi Gecesi | Berk Esen |
| “Nasıl Döndüm?”: Sır Olmaktan Sahneye, Türk Queer Argosu | Nicholas Kontovas |
| Yerel Demokrasinin Dönüşü: CHP ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi | Kerem Öktem |
| Pandemi, Sokağa Çıkma Yasağı ve Bir İstifa: Türkiye’de COVİD-19 Politikası | Einar Wigen |
| Göç Onyılı: Ölüm ve Yaşam Siyaseti Arasında | Sibel Karadağ |
| Çok, Çok Eski Zamanlarda Türk Ülkesine Düşman Girdi: Televizyon Dizilerinde Milliyetçilik ve Militarizm | Petra de Bruijn |
| Türklerden Başka Hiç Kimseyi İlgilendirmez: Yeni Yüzyıl İçin “Yeni Türkiye”nin Pazarlanması | Alp Yenen, Erik Jan Zürcher |
Leiden Üniversitesi Bölge Araştırmaları Enstitüsü’nde modern Türk tarihi ve kültürü alanında doçenttir. Bundan önce, 2016 yılında doktorasını tamamladığı Basel Üniversitesi’nde araştırma görevlisi olarak çalıştı. Comparative Studies in Society and History, Contemporary European History, Behemoth - A Journal on Civilization, Die Welt des Islams: International Journal for the Study of Modern Islam ve Middle Eastern Studies gibi dergilerde yazıları yayımlandı. İttihatçıların Birinci Dünya Savaşı sonrasındaki uluslararası tarihi üzerine bir kitabı bitirmenin yanı sıra, Soğuk Savaş tarihi ile 1970’lerde Türkiye’deki siyasi şiddet üzerine bir proje hazırlıyor. Asiler Devri: İmparatorluk Cephelerinde İsyancılar, İhtilalciler ve Çeteciler (İletişim, 2024) adlı kitabın derleyenlerindendir.
1953’te Leiden’de doğdu. Leiden Üniversitesi’nde öğrenimini tamamladıktan sonra, Nijmegen ve Amsterdam üniversitelerinde doçent olarak çalıştı. 2008’de Leiden’de Türkiye Etütleri kürsüsüne atandı. Ayrıca iki sefer Amsterdam’daki Uluslararası Sosyal Tarih Enstitüsü’nde çalıştı. 1990-1999 arasında bu enstitünün Türkiye bölümü başkanlığını, 2008-2012 arasında genel müdürlüğünü yaptı. Profesör Zürcher 2008 yılından beri Hollanda Kraliyet Bilimleri Akademisi’nin üyesidir. Araştırma sahası özellikle Osmanlı İmparatorluğu’ndan Türkiye Cumhuriyeti’ne geçiş dönemi olan Erik Jan Zürcher’in son kırk yılda on altı kitabı yayımlandı. Bu kitapların hepsi Türkçeye çevrilmiştir. Türkçeye çevrilen kitaplarından bazıları: Milli Mücadelede İttihatçılık (İletişim Yayınları, 2003); Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası (İletişim Yayınları, 2003); Modernleşen Türkiye’nin Tarihi (İletişim Yayınları, 1995 ve 2017); (Mete Tunçay ile birlikte der.) Osmanlı İmparatorluğu’nda Sosyalizm ve Milliyetçilik (1876-1923) (İletişim Yayınları, 1995); (der.), Devletin Silahlanması: Ortadoğu’da ve Orta Asya’da Zorunlu Askerlik 1775-1925 (İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2003); (Donald Quataert ile birlikte der.) Osmanlı’dan Cumhuriyet Türkiye’sine İşçiler 1839-1950 (İletişim Yayınları, 1998); (W. van Schendel ile birlikte der.) Orta Asya ve İslâm Dünyasında Kimlik Politikaları (İletişim Yayınları, 2004); (Touraj Atabaki ile birlikte) Türkiye ve İran’da Otoriter Modernleşme - Atatürk ve Rıza Şah Dönemleri (İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2012); (der.) Askerlik “İşi”, Askerî İşgücünün Karşılaştırmalı Tarihi 1500-2000 (İletişim Yayınları, 2017); Modernleşen Türkiye’nin Tarihi (4. basım, İletişim Yayınları, 2018), Meşrutiyet’ten Cumhuriyet’e: Tarih, Toplum ve Siyaset (İletişim Yayınları, 2024).
| Kitabın Adı | 100 Kesitle Cumhuriyet Türkiyesi'nin 100 Yılı |
| Orijinal Adı | A Hundred Years of Republican Turkey: A History in a Hundred Fragments |
| ISBN | 9789750536625 |
| Yayın No | İletişim - 3427 |
| Dizi | Araştırma-İnceleme - 583 |
| Alan | Tarih |
| Sayfa | 591 sayfa |
| En | 150 mm |
| Boy | 215 mm |
| Perakende Satış Fiyatı | 495,00 TL |
| Baskı | 1. baskı - Mayıs 2024 |
| Derleyen | Alp Yenen, Erik Jan Zürcher |
| Çeviren | Ali Selman |
| Editör | Ahmet İnsel, Tanıl Bora |
| Dizi Kapak Tasarımı | Ümit Kıvanç |
| Kapak | Suat Aysu |
| Kapak Fotoğrafı | Hans Theunissen |
| Uygulama | Hüsnü Abbas |
| Düzelti | Yağmur Yıldırımay Bayrakçı |
| Baskı | Ayhan Matbaası |
| Cilt | Güven Mücellit |
