Osmanlı'dan Cumhuriyet Türkiyesi'ne İşçiler1839-1950
Tarihi, devletin tarihi ile sınırlandırmayan, sadece örgütlü işçilere değil, diğer işçi kesimlerine de eğilen ve büyük fabrikalardaki kadar küçük çaplı imalat sektöründeki işgücü üzerinde de duran bu derleme, Osmanlı/Türkiye iktisadi ve sosyal tarihi alanında çalışan önemli isimleri bir araya getiriyor. Donald Quataert ve Erik Jan Zürcher’in derledikleri bu kitapta, işçilerin durumu Selânik’ten Şam’a uzanan bir coğrafyada ve büyük dönüşümlerin yaşandığı yüz yıllık bir zaman diliminde ele alınıyor: sınıf çatışmalarının mekânı olarak loncalar, işçi hareketleri ve sınıf bilincinin doğuşu, sol harekete yönelik devlet baskısı... Kitap, ayrıca iktisat politikalarını ve savaşlarda iyice sömürüye açık hale gelen kadın ve çocuk işgücünü incelerken, varolan emek tarihi paradigmalarını da sorguluyor.
“Sınai işgücünü oluşturan nedir? İşçi ne zaman işçi olur? Osmanlı işçileri kendilerini nasıl tanımlıyorlardı? Kimlik meselesi, loncada teşkilatlanan emek gücü ile lonca dışındaki emek gücü arasındaki ilişki, lonca türü işçi örgütleri ile daha modern işçi örgütlerinin ilişkileri, üzerinde özellikle durulan konulardı. Bu kitabın ortaya çıkmasına vesile olan proje, iki alanda –Osmanlı/Türk sosyal tarihi ve genel olarak emeğin tarihi– halihazırda devam eden akademik tartışmaya katkıda bulunma girişimi olarak görülebilir.”
ERIK JAN ZÜRCHER
Osmanlı Sanayi İşçisinin Doğuşu, 1839- 1923 | Yavuz Selim Karakışla |
Şam’ın Militan Tekstil İşçileri: Ücretli Zanaatkârlar ve Osmanlı İşçi Hareketi, 1850- 1914 | Sherry Vatter |
Selanikteki İşçiler, 1850-1912 | Donald Quataert |
Cumhuriyet Türkiyesi’nde Sınıf Bilincinin Oluşması, 1923-40 | Feroz Ahmad |
Sanayideki İşgücünün Durumu, 1923-40 | Erdal Yavuz |
İkinci Dünya Savaşı Boyunca Sermaye ve Emek | Mehmet Şehmus Güzel |
Sonsöz: Halk Yığınlarının Bugünü Durumu | Çağlar Keyder, Mehmet Şehmus Güzel |
Osmanlı Sanayi İşçisinin Doğuşu, 1839-1923 | Yavuz Selim Karakışla |
Selanik'teki İşçiler, 1850-1912 | Donald Quataert |
State University of New York (Binghamton) tarih bölümünde profesör olarak görev yapmaktadır. Osmanlı ve Ortadoğu tarihi üzerine pek çok çalışması vardır. Social Disintegration and Popular Resistance in the Ottoman Empire, 1882-1908: Reactions to European Economic Penetration (New York University Press, 1983) isimli çalışması Türkçe’ye Osmanlı Devleti’nde Avrupa İktisadi Yayılımı ve Direniş adıyla çevrilmiştir (Yurt Yayınları, 1987) ve bu alanda önemli bir yere sahiptir. Quataert’in diğer bir önemli çalışması, Manufacturing and Technology Transfer in the Ottoman Empire, 1800-1914’dir (Isis Press, 1992). Ayrıca Osmanlı İmparatorluğu 1700-1922 (çev. Ayşe Berktay) İletişim Yayınları tarafından 2003’te yayımlanmıştır. Zonguldak Kömür Madenleri’nin tarihi üzerine yaptığı araştırma en önemli eserlerinden biridir: Miners and the State in the Ottoman Empire: The Zonguldak Coalfied, 1822-1920 (New York: Berghahn Press, 2006) [Osmanlı İmparatorluğu’nda Madenciler ve Devlet: Zonguldak Kömür Havzası 1822-1920, çev. Azat Zana Gündoğan, Nilay Özok Gündoğan, Boğaziçi Üniversitesi Yayınları, 2009). Osmanlı emek tarihi araştırmalarıyla kendi alanının en önemli isimleri arasında sayılan Donald Quataert 10 Şubat 2011’de aramızdan ayrıldı.
1953’te Leiden’de doğdu. Leiden Üniversitesi’nde öğrenimini tamamladıktan sonra, Nijmegen ve Amsterdam üniversitelerinde doçent olarak çalıştı. 2008’de Leiden’de Türkiye Etütleri kürsüsüne atandı. Ayrıca iki sefer Amsterdam’daki Uluslararası Sosyal Tarih Enstitüsü’nde çalıştı. 1990-1999 arasında bu enstitünün Türkiye bölümü başkanlığını, 2008-2012 arasında genel müdürlüğünü yaptı. Profesör Zürcher 2008 yılından beri Hollanda Kraliyet Bilimleri Akademisi’nin üyesidir. Araştırma sahası özellikle Osmanlı İmparatorluğu’ndan Türkiye Cumhuriyeti’ne geçiş dönemi olan Erik Jan Zürcher’in son kırk yılda on altı kitabı yayımlandı. Bu kitapların hepsi Türkçeye çevrilmiştir. Türkçeye çevrilen kitaplarından bazıları: Milli Mücadelede İttihatçılık (İletişim Yayınları, 2003); Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası (İletişim Yayınları, 2003); Modernleşen Türkiye’nin Tarihi (İletişim Yayınları, 1995 ve 2017); (Mete Tunçay ile birlikte der.) Osmanlı İmparatorluğu’nda Sosyalizm ve Milliyetçilik (1876-1923) (İletişim Yayınları, 1995); (der.), Devletin Silahlanması: Ortadoğu’da ve Orta Asya’da Zorunlu Askerlik 1775-1925 (İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2003); (Donald Quataert ile birlikte der.) Osmanlı’dan Cumhuriyet Türkiye’sine İşçiler 1839-1950 (İletişim Yayınları, 1998); (W. van Schendel ile birlikte der.) Orta Asya ve İslâm Dünyasında Kimlik Politikaları (İletişim Yayınları, 2004); (Touraj Atabaki ile birlikte) Türkiye ve İran’da Otoriter Modernleşme - Atatürk ve Rıza Şah Dönemleri (İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2012); (der.) Askerlik “İşi”, Askerî İşgücünün Karşılaştırmalı Tarihi 1500-2000 (İletişim Yayınları, 2017); Modernleşen Türkiye’nin Tarihi (4. basım, İletişim Yayınları, 2018), Meşrutiyet’ten Cumhuriyet’e: Tarih, Toplum ve Siyaset (İletişim Yayınları, 2024).
Kitabın Adı | Osmanlı'dan Cumhuriyet Türkiyesi'ne İşçiler |
Alt Başlık | 1839-1950 |
Orijinal Adı | Workers and the Working Class in the Ottoman Empire and the Turkish Republic 1839-190 |
ISBN | 9789754706727 |
Yayın No | İletişim - 473 |
Dizi | Tarih - 46 |
Alan | Emek, Tarih |
Sayfa | 242 sayfa |
En | 130 mm |
Boy | 195 mm |
Ağırlık | 185 gr |
Perakende Satış Fiyatı | 167,00 TL |
Baskı | 4. baskı - Nisan 2017 (1. baskı - Haziran 1998) |
Editör | Asena Günal |
Kapak | Suat Aysu |
Dizgi | Remzi Abbas |
Uygulama | Hüsnü Abbas |
Derleyen | Donald Quataert, Erik Jan Zürcher |
Çeviren | Cahide Ekiz |
Cilt | Sena Ofset, Şefik Matbaası |
Baskı | Şefik Matbaası |