Ortaya Karışık

Ekmek, çorba, pilav... Mezopotamya’dan Osmanlı’ya, dünyanın dört bir yanından çeşit çeşit köfte... Tarihte balığa atfedilen simgesel anlamlar, her geçen gün daha az tutulur hale gelen lüfer, üzerine şiirler yazılan hamsi, denizlerin “çirkin kral”ı fener, mitik dülger balığı, midye dolma... Nüfus kâğıdında “doğum yeri” olarak İstanbul-Türkiye yazan lokum, yapılışı müthiş basit ama lezzetli kar helvası, acıbadem kurabiyesinin torunu makaronlar, kışların vazgeçilmezi boza... Küreselleşen dünyanın, bin bir tür çeşide sahip zincir kahve dükkânlarıyla rekabete giren geleneksel kahvemiz... Artun Ünsal, Ortaya Karışık’ta kendine has anlatımıyla bunların hepsine değiniyor. Ama işi mutfakta, sofrada bitirmeyip “yemek sevdası” üstüne de düşünüyor

Ekmek, çorba, pilav... Mezopotamya’dan Osmanlı’ya, dünyanın dört bir yanından çeşit çeşit köfte... Tarihte balığa atfedilen simgesel anlamlar, her geçen gün daha az tutulur hale gelen lüfer, üzerine şiirler yazılan hamsi, denizlerin “çirkin kral”ı fener, mitik dülger balığı, midye dolma... Nüfus kâğıdında “doğum yeri” olarak İstanbul-Türkiye yazan lokum, yapılışı müthiş basit ama lezzetli kar helvası, acıbadem kurabiyesinin torunu makaronlar, kışların vazgeçilmezi boza... Küreselleşen dünyanın, bin bir tür çeşide sahip zincir kahve dükkânlarıyla rekabete giren geleneksel kahvemiz...

Artun Ünsal, Ortaya Karışık’ta kendine has anlatımıyla bunların hepsine değiniyor. Ama işi mutfakta, sofrada bitirmeyip “yemek sevdası” üstüne de düşünüyor: “Bulduğunu yutan” onursuz oburlardan cinsel güç için yiyeceklere bel bağlayanlara, iyi yemek seven ve yapan gastronomlara uzanıyor; Bizans’tan ve Osmanlı’dan günümüze yemek kültürümüzün peşine takılıp seyyar meydan aşçılarına, meyhanelere, esnaf lokantalarına, lüks restoranlara uğruyor; sokak mutfağına hak ettiği değeri veriyor; kapsamlı bir yemek/yemek kültürü kitapları panoramasının yanında mutfağımızın korunması ve daha da gelişmesi için görüş ve önerilerini sıralıyor.

“(...) İnsan ‘yemek yer’, öteki canlılarsa sadece ‘yemlenir’, ‘otlanır’. (...) Gerçekten, mağara adamından günümüze yemek gereksinimiz kültürle yoğrulmuştur. Yemek bir uygarlık ve kültür işaretidir. Zira yiyecek üreten, yemek haline getiren tek canlı insandır.”
ARTUN ÜNSAL

1942’de İstanbul’da doğdu. Ankara Koleji’nden (1961) sonra 1966’da Fransa’da Paris Hukuk Fakültesi’ni, 1967’de Paris Siyasal İncelemeler Enstitüsü’nü (Sciences-Po.) bitirdi. Paris Hukuk Fakültesi’nde siyasal bilim doktorasını 1970’te tamamladı, Ankara Hacettepe Üniversitesi’nde akademik kariyerine başladı. Askerlik görevi sonrasında, 1975’te Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’ne geçti. 1982 sonunda doçentken ayrıldı ve Hürriyet gazetesinin Ankara bürosunda diplomatik muhabirliğe başladı, 1986- 1992 yılları arasında aynı gazetenin Paris temsilciliğini yürüttü. Ankara’da 1972-1986 arasında Fransız Le Monde ve İsviçreli Journal de Genève gazetelerinin Türkiye temsilciliklerini de yapan Ünsal, 1994 yılında akademik kariyerine yeniden döndü. İstanbul Galatasaray Üniversitesi’ne atandı, profesör oldu ve 2009 yılında Siyasal Bilimler Bölümü’nden emekliye ayrıldı.

Prof. Dr. Artun Ünsal, sosyal bilimler alanında Türkçe, Fransızca ve İngilizce kaleme aldığı çeşitli kitap ve makalelerinin yanı sıra özellikle, Anadolu’nun kültürel hazinelerinin unutulup gitmemesi yönünde de uğraş vermiştir. Bu amaçla, yanında bir fotoğraf sanatçısıyla birlikte Türkiye’nin dört bir yanını dolaşıp gerçekleştirdiği projeler arasında Süt Uyuyunca-Türkiye Peynirleri (YKY, 1997), Ölmez Ağacın Peşinde-Türkiye’de Zeytin ve Zeytinyağı (YKY, 2000), Nimet Geldi Ekine-Türkiye Ekmeklerinin Öyküsü (YKY, 2001), Silivri’m Kaymak!-Türkiye’nin Yoğurtları (YKY, 2007), Susamlı Halkanın Tılsımı-İstanbul’da Kara Fırındann Simit Saraylarına Simit, Peynir ve Çayın Öyküsü (YKY, 2010) ve Boğaz’ın Beş Efendisi-Lüfer, Palamut, Levrek, Tekir ve İstavrite Dair (YKY, 2011) bulunmaktadır. Benim Lokantalarım (YKY, 1996), İstanbul’un Lezzet Tarihi (Beyhan Ünsal ile birlikte, NTV Yayınları 2011, yeni baskısı Everest, 2021) de aynı amaçla yazılmış yemek kitaplarıdır.

Fransa’da yayımlanan kitaplarıysa Osmanlı yemekleri konusunda Istanbul la Magnifique (–Beyhan Ünsal ile birlikte– Robert Laffont, 1991), sosyoloji alanındaysa Chronique d’une Famille Anatolienne (L’ Harmattan, 1989; Türkçe çevirisi Kâmil ile Meryem’e Dair, AFA 1991; YKY, 1996) ve La Vendetta’dır (L’Harmattan, 1990; Türkçe çevirisi Anadolu’da Kan Davası, YKY, 1995). Siyaset ve Anayasa Mahkemesi (Ankara Ünv. SBF Yay., 1980), Kent ve Siyasal Şiddet (–Ruşen Keleş’le birlikte– Ankara Ünv. SBF Yay., 1982), Umuttan Yalnızlığa: Türkiye İşçi Partisi Tarihi-1961-1971 (Tarih Vakfı Yayınları, 2004; 2. baskı Kırmızı Kedi Yayınları 2020); Tribün Cemaatinin Öfkesi-Ticarileşen Türkiye Futbolunda Şiddet (İletişim Yayınları, 2005) ve İktidarların Sofrası-Yemek, Siyaset ve Simgesellik de (Everest Yayınları, 2020) yine siyaset ve sosyoloji alanındaki araştırmalarıdır.
Ünsal’ın ayrıca Bezgin Martı ve Çılgın Kelebek (YKY, 2009) ve anılarından bir kesit sunduğu Tel Dolaptaki Karpuz (YKY, 2014) başlıklı denemeleri yayımlanmıştır. İlginç dostları ve tanıdıklarının yaşamlarını kaleme aldığı Boğaz’ın İnsanları da Kırmızı Kedi Yayınevi tarafından 2021’de basılmıştır.

1992-2012 yılları arasında önce Hürriyet, sonra Posta gazetelerinde haftalık lokanta eleştirileri de yazan Ünsal, Osmanlı-Türk mutfağı konusunda ABD, Japonya, Avustralya, Arjantin ve Belçika’da çeşitli etkinliklerde konferanslar vermiş; 1990’lı yıllarda TRT İstanbul’da “Damak Tadı” ve NTV’de “Life Style” programlarındaTürkiye yemekleri ve lokantalarını tanıtmıştır. Ayrıca yine NTV’de yayımlanan “Altın Sıvının Öyküsü” ve “Süt Uyuyunca” belgesellerini hazırlayıp sunmuş ve son olarak da “Artun Ünsal’la İftar” ve TV 24’te “Benim Lokantalarım” programlarını gerçekleştirmiştir.

Türkiye’nin yerel kültürel değerleri ve ürünlerinin bilinmesi ve korunmasının günümüzün daha da küreselleşen dünyasında büyük önem taşıdığına inanan Ünsal, Anadolu yolculuklarını hep aynı heyecanla sürdürüyor.

Kitabın Adı Ortaya Karışık
ISBN 9789750534171
Yayın No İletişim - 3240
Dizi Ruhun Gıdası Kitaplar - 14
Alan Yemek Kültürü
Sayfa 277 sayfa
En 160 mm
Boy 230 mm
Perakende Satış Fiyatı 275,00 TL
Baskı 1. baskı - Aralık 2022
Yazar Artun Ünsal
Dizi Editörü Güzin Yalın
Editör Kıvanç Koçak
Kitap Tasarımı Suat Aysu
Kapak Fotoğrafı Esin Aysu
Uygulama Hüsnü Abbas
Düzelti Oben Üçke
Cilt Güven Mücellit
Baskı Ayhan Matbaası
Ruhun Gıdası Kitapları Seti
Ruhun Gıdası Kitaplar: Mutfağın ve yemeğin toplumsal, tarihsel, kültürel yönlerine dair bir dizi.