Türkiye'de Sivil Toplum ve Milliyetçilik
Son yılların sihirli sözcükleri; “Sivil Toplum” ve “Sivil Toplum Kuruluşu” (STK). Hâkim medya söyleminde, devletten ya da politikadan kesilen umutlar, “sivil toplum inisiyatifleri” denen alanda aranıyor; “STK’lar”, saf-temiz, otantik, demokratik bir yurttaş iradesinin tezahürleri sayılıyor. Etkili STK’lara sahip olma özleminin, kimi zaman, “muasır medeniyet seviyesine ulaşma”nın güncel ölçütü gibi düşünüldüğünü görüyoruz. Sivil toplum alanını ve Sivil Toplum Kuruluşları’nı, yaka silkilenden bambaşka bir kamusal kültürün kurucuları kabul etmek ne kadar doğru? Yekpare bir STK’lar gövdesinden veya “erkinden” söz edilebilir mi? STK’lar ne kadar, ya da daha yansız bir ifadeyle nasıl siviller? Kamusal-sivil-özel (ya da politik-toplumsal-kültürel) ayrımlarını mutlaklaştırmak ne kadar doğru ve STK’lar bu ayrımlarda ya da kesişim noktalarında nerede duruyorlar? Devletin gözetimi ve özellikle son yılların baskın milliyetçiliğinin ideolojik nüfuzu, Türkiye’deki STK’ları nasıl etkiliyor?
Elinizdeki derlemede, Türkiye’deki çok farklı yapılara, yönelimlere, hedeflere sahip STK’ları bu sorular ışığında gözlemleyen araştırmalar yer alıyor:
Ülkü Ocakları (Kemal Can), Atatürkçü Dernekler (Necmi Erdoğan), Meslek Odaları (Tanıl Bora), İşadamı Örgütleri (Karin Vorhoff), İnsan Hakları Dernekleri (Gottfried Plagemann), Göçmen Dernekleri (Alexandre Toumarkine), İslâmcı Kadın İnisiyatifleri (Barbara Pusch).
Sivil toplum alanının dışında veya kıyısında yer alan siyasal partilerin sivil toplum alanıyla gerilimli ilişkisini özgül bağlamlarda yorumlayan çalışmalar da derlemenin kapsamında yer alıyor:
Merkez Sağ Partiler (Nuray Mert), Fazilet Partisi (Gérard Groc), Aleviler ve Sosyal Demokratlar (Harald Schüler).
Ayrıca sivil toplum alanında resmî ideolojinin ve milliyetçiliğin nüfuzu, iki “performatif” alanda inceleniyor:
Cumhuriyetin 75. Yılını ve Osmanlı İmparatorluğu’nun Kuruluşunun 700. Yılını Kutlamaya Dönük STK Etkinlikleri (Nicolas Monceau), Futbol Dünyasındaki Milliyetçilik (Tanıl Bora).
1942’de İstanbul’da doğdu. Güzel Sanatlar Akademisi’nde mimarlık okudu. Doktorasını Paris Üniversitesi’nde Azgelişmişlik Sürecinde Türkiye (Gözlem Yayınları 1974-77) adlı geniş araştırmasıyla tanıyoruz. Bir de Ekim Devrimi’nden “Millî Mücadele”ye Türk-Sovyet İlişkileri (Gözlem Yayınları, 1979) ile. Yerasimos 1980-85 arasında Paris’de François Maspero / La Découverte Yayınevi için, Doğu’yu ve özellikle Türkiye’yi gezmiş seyyahların metinlerini yayıma hazırladı. Marco Polo, İbn Battuta, J.-B. Tavernier, J Thévenot, J. P. de Tournefort ve J. Nicolas de Nicolay’ın yazılarından oluşan 12 ciltlik bir eser ortaya çıktı. 1989’de CNRS Yayınları’ndan Nicolas de Nicolay’ın seyahatnamesini yayımladı. 14, 15 ve 16. yüzyıllarda Osmanlı İmparatorluğu’nda gezen seyyahları kapsayan bir çalışması da 1991’de Fransızca olarak Türk Tarih Kurumu’nca yayımlandı (Les voyageurs dans l’Empire Ottoman). Kostantiniye ve Ayasofya Efsaneleri Türkiye’de İletişim Yayınları tarafından Ocak 1993’te yayımlandı. 1992’de de Demeures Ottomanes de Turquie, Albin Michel Yayınevi tarafından yayımlandı. Prof. Stefanos Yerasimos 1972’den vefatına kadar (2005) Paris VIII Üniversitesi’nde ders verdi. 1994-1999 yılları arasında İstanbul’daki Fransız-Anadolu Araştırmalar Enstitüsü Başkanı olarak görev yaptı. Stefanos Yerasimos’un ayrıca, jeopolitik ve şehirler tarihi başta olmak üzere çeşitli konularda yayımlanmış yüz kadar makalesi vardır.
1960 Trabzon doğumlu. Boğaziçi Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Tarih Bölümleri’nde lisans eğitimi alan Mert, aynı üniversitenin Tarih Bölümü’nde yüksek lisansını (Prens Sabahaddin ve Terakki Mecmuası), Siyaset Bilimi Bölümü’nde de doktorasını (Erken Cumhuriyet Döneminde Laik Düşünce) tamamladı.
1964’de Düzce’de doğdu. 1986’da A.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi’ni bitirdi. 1984’de Gençlik ve Toplum dergisinde yazdı. 1986-87de Yeni Gündem’de, 1987-90 döneminde Nokta dergisinde, 1993’de EP (Ekonomi Politika) dergisinde gazetecilik yaptı. 1994’de Express dergisini çıkartan ekipte yer aldı.
IREMAM'da Türkoloji araştırmacısı.
1963 Ankara doğumlu. İstanbul Erkek Lisesi’ni ve Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’ni bitirdi. 1984-88 arasında haftalık haber dergisi Yeni Gündem’de gazetecilik yaptı. 1988’den beri İletişim Yayınları’nda araştırma-inceleme dizisi editörüdür. O zamandan beri kitap çevirmenliğiyle de meşguldür. 1993’ten 2014’e kadar üç aylık sosyal bilimler dergisi Toplum ve Bilim dergisinin yayın yönetmenliğini yaptı. 1989’dan beri düzenli yazdığı aylık sosyalist kültür dergisi Birikim’in 2012’de yayın koordinatörlüğünü üstlendi.
Ağırlıklı çalışma alanları, Türkiye’de siyasal düşünceler, özellikle sağ ideoloji ve milliyetçiliktir. Bu konularda yayımlanmış kitapları: Devlet Ocak Dergâh - 1980’lerde Ülkücü Hareket (Kemal Can’la birlikte - İletişim Yayınları, 1991), Milliyetçiliğin Kara Baharı (Birikim Yayınları, 1995), Türk Sağının Üç Hali (Birikim Yayınları, 1998), Devlet ve Kuzgun - 1990’lardan 2000’lere MHP (Kemal Can’la birlikte - İletişim Yayınları, 2004), Medeniyet Kaybı - Milliyetçilik ve Faşizm Üzerine Yazılar (Birikim Yayınları, 2006), Türkiye’nin Linç Rejimi (Birikim Yayınları, 2008), Sol, Sinizm, Pragmatizm (Birikim Yayınları, 2010), Cereyanlar - Türkiye’de Siyasî İdeolojiler (İletişim Yayınları, 2017), Zamanın Kelimeleri (Birikim Kitapları, 2018).
Türkiye üzerine makaleleri Fransa'da çeşitli dergi ve gazetelerde yayımlanan yazar, Galatasaray Üniversitesi ve Marmara Üniversitesi'nde de misafir öğretim üyesi olarak görev yaptı. Halen Grenoble Üniversitesi'nde çalışmalarını sürdürmektedir. Yayımlanan kitaplarından bazıları şunlardır; Générations démocrates Les élites turques et le pouvoir (2007); Istanbul Histoire, Promenades, Anthologie & Dictionnaire (2010) ;La Turquie en Europe L'opinion des Européens et des Turcs (2011).
| Kitabın Adı | Türkiye'de Sivil Toplum ve Milliyetçilik |
| ISBN | 9789754708554 |
| Yayın No | İletişim - 684 |
| Dizi | Araştırma-İnceleme - 104 |
| Alan | Politika/Siyaset |
| Sayfa | 616 sayfa |
| En | 160 mm |
| Boy | 230 mm |
| Ağırlık | 623 gr |
| Perakende Satış Fiyatı | 30,56 TL |
| Baskı | 2. baskı - Eylül 2002 (1. baskı - Şubat 2001) |
| Yazar | Stefanos Yerasimos, Günter Seufert, Nuray Mert, Harald Schüler, Kemal Can, Gerard Groc, Tanıl Bora, Necmi Erdoğan, Karin Vorhoff, Gottfried Plagemann, Alexandre Toumarkine, Barbara Pusch, Nicolas Monceau |
| Kapak | Utku Lomlu |
| Uygulama | Suat Aysu |
| Düzelti | Serap Yeğen |
| Kapak Tasarımı | Ümit Kıvanç |
| Baskı | Sena Ofset |
| Cilt | Sena Ofset |
