Hodorçur

Vatanını Arayan Bir Gezginin Seyahati

RAFFAELE GIANIGHIAN (CANİKYAN) 1906 yılında Hodorçur kazası yakınlarında, Kisak’ta doğdu. Babası Garabet, tüm vadinin demircisiydi ve dört evlilik yapmıştı. Raffaele’nin annesi olan üçüncü karısı Takuhi Çakalyan, oğlu üç yaşındayken bir zehirlenme sonucunda öldü. Garabet’in ilk eşinden olan tek oğlu Alekan, Gürcistan, Tiflis’te ileri bir yaşta vefat etti. Garabet’in ikinci evliliğinden de iki oğlu olmuştu. Bunlardan Mikel yakınlarda Tiflis’te öldü. Kapriel ise halen Ermenistan Cumhuriyeti’nde, Erivan’da yaşıyor. Raffaele’nin babasının dördüncü eşi Marta Meşhuryan’dan, ikisi de tehcir sırasında Türkiye Kürdistanı’nda hayatını kaybeden iki kızı daha oldu: Ermine ve Harpun. Küçük Raffaele her ikisinin de ölümlerine tanık oldu. Savaşın ve Türkiye’de Ermeni soykırımının başladığı 1915’ten 1919’a kadar Raffaele, Edessa (bugünkü Urfa) yakınlarında Büyükbağ’da kalarak Müslüman oldu ve Abdullah adını aldı. Küçük köle, Kürt cemaatinin Hıristiyan kölesi Raffaele-Abdullah baba (ana – ç.n.) dilini tümüyle unuttu. Dört yıl sonra, ölümden kurtulan öksüzleri arayan bir Amerikan yardım misyonu tarafından bulunarak neredeyse kendi iradesi hilafına İstanbul’a götürüldü ve orada Erzurumlu bir hanım öğretmenden yeniden Ermenice öğrendi. İstanbul’dan Ermeni Mehitarist Rahipleri’nin Venedik’te bulunan San Lazzaro Adası’ndaki Murat-Raphael Koleji’ne gönderilerek lise öğrenimini tamamladı. Daha sonra Pavia’da Ecza Kimyası okudu. Önce Milano’da, sonra da Merano’da bir eczanede iş bularak çalıştı. Cortina d’Ampezzo’da Dina Ghedina’yla tanışarak onunla evlendi. Cortina’ya yerleşerek bir vitrifiye ürünleri mağazası açtı. Dört çocuğu var: Yervant, Nubar, Vartan ve Susanna. Gianighian 22 Ocak 1997’de öldü.