Din Hayattan Çıkar
Antropolojik Denemeler

Ramazan ayı geldiğinde memleketin en çarpıcı motiflerinden birini, iftardan sonra cami minareleri arasında yanan mahyalar oluşturur. Yazıyla ışığı birleştiren mahyalardan yayılan deyişlerden biri, çocukluğumdan beri hiç değişmeden her yıl yeniden belirir. “Din hayattır” diye bir ay boyunca minarelerin arasından sokaklara akıp duran bu deyiş, garip bir şekilde hem huzur hem de tatlı bir ürperti verir insana...

Ramazan ayı geldiğinde memleketin en çarpıcı motiflerinden birini, iftardan sonra cami minareleri arasında yanan mahyalar oluşturur. Yazıyla ışığı birleştiren mahyalardan yayılan deyişlerden biri, çocukluğumdan beri hiç değişmeden her yıl yeniden belirir. “Din hayattır” diye bir ay boyunca minarelerin arasından sokaklara akıp duran bu deyiş, garip bir şekilde hem huzur hem de tatlı bir ürperti verir insana...

İnanan bir kalbin ve zihnin sesidir bu. Hayatın dinden, onun "öznesi"nden kaynaklandığını anlatır. Hayat, "99 güzel ismi"nden biri de "Hayy" olan Allah’tan çıkar. Böyle inanılır ve düşünülür. Ama "aktüel" olana ilişkin gözlemler, hayatı dine bağlayan bu bakışın tersine düşünmeye kışkırtır insanı. Ne aynı toprak üzerinde eskiden yaşanan din şimdikine benzer, ne de iki ayrı yerde yaşanan ‘aynı’ din birbirine benzer. Zaman ve mekândaki farklı hayat biçimleri dinsel yaşantıyı belirler, ona yeni biçimlenmeler kazandırır. Hayat dinden değil, din hayattan çıkar.

Bu kitap, dinin hayattan çıktığına, "insanın dini yaptığı"na "inanan" antropolojik bir bakış açısının ürünü.

Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi’nde fizik antropoloji öğrenimini tamamladıktan sonra (1983) aynı üniversitede paleoantropoloji alanında yüksek lisans yaptı (1986). Sonrasında Londra Üniversitesi Doğu ve Afrika Çalışmaları Okulu’nda (SOAS) sürdürdüğü lisans-üstü eğitiminde Yakın ve Orta Doğu Çalışmaları (Area Studies: Near and Middle East) programında sosyal antropoloji odaklı olarak ikinci yüksek lisans derecesini aldı (1990). Ardından aynı okulun Antropoloji ve Sosyoloji bölümünde “din antropolojisi” alanında doktorasını tamamladı (1994). 1984 yılında Hacettepe Üniversitesi Antropoloji Bölümü’nde başlayan akademik yaşamında 1988-1994 yılları arasında lisansüstü çalışma amacıyla Londra’da bulunduktan sonra Hacettepe-Antropoloji’ye geri dönerek 2000 yılında doçent oldu. Ardından Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Halkbilim ve Etnoloji Bölümü’ne geçiş yaptı ve burada profesör oldu (2006). Uzun yıllar Orta Doğu Teknik Üniversitesi Sosyoloji Bölümü’nde antropoloji dersleri verdi ve ODTÜ’de 2007’de eğitim-öğretime açılan Sosyal Antropoloji yüksek lisans programının hazırlık ve uygulama aşamalarına katkıda bulundu; bu program çerçevesinde ODTÜ Sosyoloji Bölümü’nde 2014 yılına kadar ek-görevli öğretim üyesi olarak çalıştı, dersler verdi. 2003-2004 yılları arasında Can Dündar’la birlikte Milliyet gazetesi bünyesinde “Milliyet-Popüler Kültür” ekini çıkardı. Sonrasında 2006-2008 yılları arasında BirGün gazetesinde, 2009-2011 ve 2018-2020 yılları arasında T24 internet gazetesinde, 2011-2015 arasında Radikal gazetesinde ve 2015-2018 yılları arasında da Cumhuriyet gazetesinde köşe yazarlığı yaptı, aynı gazetede 2018 yılı başında yayıma giren “Cumhuriyet PA7AR” ekinin yayın yönetmenliğini üstlendi. Halen Gazete Pencere’de yazmakta ve “Pencere Pazar” ekinin yayın yönetmeni. Bunun yanı sıra Youtube üzerinden yayın yapan Bidebunuizle kanalında gazeteci Yavuz Oğhan’la “Büyük Resim” adlı programı izleyiciyle buluşturuyor. Diğer eserleri: Batı’da Bir Nakşi Cemaati: Şeyh Nâzım Kıbrısî Örneği, İletişim, 1996 (2. baskı, Berfin, 2011); Yaşasın Meşhuriyet Çağı-Popüler Kültürden Kitle Kültürüne Türkiye İzlenimleri, Epsilon, 2004; Din Üzerine Antropolojik İncelemeler (Brian Morris’ten çeviri: Anthropological Studies of Religion) İmge, 2004; Göl ve İnsan - Beyşehir Gölü Çevresinde Doğa-Kültür İlişkisi Üzerine Antropolojik Bir İnceleme, Kalan, 2005; Türkler Kürtler Kıbrıslılar - İngiltere’de Türkçe Yaşamak, Dipnot, 2006; Çin İşi Japon İşi - Cinsiyet ve Cinsellik Üzerine Antropolojik Değiniler, İletişim, 2012 (Genişletilmiş 2. baskı, 2018); A Muslim Mystic Community in Britain - Meaning in the West and for the West, EHV, 2012; Parti, Cemaat, Tarikat - 2000’ler Türkiye’sinin Dinbaz-Politik Seyir Defteri, Can, 2017 (2. baskı 2017); Görünüyorum O Halde Varım: Meşhuriyet Çağı’nda Kültür ve İnsan, Can, 2017 (2. baskı 2018); Doğadan Duaya: İnancı Gözlemlemek, Oğlak, 2020.

Kitabın Adı Din Hayattan Çıkar
Alt Başlık Antropolojik Denemeler
ISBN 9789750531613
Yayın No İletişim - 1016
Dizi Araştırma-İnceleme - 167
Alan Antropoloji
Sayfa 360 sayfa
En 130 mm
Boy 195 mm
Perakende Satış Fiyatı 280,00 TL
Baskı 3. basım 1. baskı - Eylül 2021
Yazar Tayfun Atay
Editör Tanıl Bora
Dizi Kapak Tasarımı Ümit Kıvanç
Kapak Suat Aysu
Kapak Fotoğrafı Ercan Arslan
Uygulama Hüsnü Abbas
Baskı Ayhan Matbaası
Cilt Güven Mücellit