“Tilkiden Sinsi, Tavşandan Ürkek”

Şirket, Din ve Siyaset

“Çeperden merkeze yerleştikçe İslâmcı neoliberal girişimciler ve siyasi kadroları kapitalizme iştahla entegre oldular. ‘Ağır Sanayi’ ve ‘Adil Düzen’ söylemlerinden kopup piyasadan siyasete uzanan yeni bir meşruiyet kültürü inşa etmek için dini araçsallaştırıp kendilerine katılanlarla bir tür İslâmcılığa kaydılar. Özlemini duydukları gibi yerelde güçlendiler, enerjilerini kamu rantı devşirmeye ve ülke çapındaki ağlarla dışa açılmaya harcadılar. Zamanla da gürbüzleşen siyasi merkezin vesayetine boyun eğip rejim geçişlerine ve daralan siyasi alana biat ettiler.”

Taşralı dindar girişimcilerin yükselişi hakkında çok konuşuldu, saha çalışmaları yapıldı, “yeşil sermaye”, “Anadolu kaplanları”, “Müslüman Kalvinistler” gibi terimler üretildi. Gül Berna Özcan “Tilkiden Sinsi, Tavşandan Ürkek” kitabında, Anadolulu muhafazakâr girişimcilerin şirketleşme ve neoliberal kapitalistleşme sürecine, yeni, geniş ve bütünlüklü bir bakış getiriyor.

Farklı bölge ve sektörlerde hem görüşmelere, canlı gözlemlere hem ekonomik verilere, istatistiklere dayanan araştırmanın anahtar kavramının siyasi bağlantılı şirket olduğu söylenebilir. Bu kavram, hukuk güvencesinin fazlasıyla kırılgan olduğu, yolsuzluğun adeta kurumsallaştığı, imtiyazlı varlık ve servet transferlerinin birbirini izlediği koşullarda; siyasi kayırma ilişkilerinin belirleyiciliğini vurguluyor.