Değersizleşme eğilimi ve ekonomik kriz
YİĞİT KARAHANOĞULLARI
Özet: İktisat bilimi bize iki temel değer kuramı sunmaktadır. Biri neoklasik iktisadın ve Keynes’in başvurduğu “fayda değer” kuramı; diğeri ise geçmişi ondan daha eskiye dayanan “emek değer” kuramı. Denge fikrinden hareket etmesi, nesnel değil öznel değerlere referans vermesi ve son derece yüksek bir soyutlamaya dayanması nedeniyle iktisadi, tarihsel ve toplumsal eğilimleri ve krizleri açıklayabilmek için doğru bir referans olup olmadığı sorgulanmasına rağmen neoklasik iktisat günümüzde hâlâ egemen kuram konumundadır. Bu çalışmada alternatif bir bakış açısı sunan emek değer kuramına başvurularak, kapitalist kriz dinamikleri anlamlandırılmaya çalışılacak ve krize dair eğilimler ve karşı eğilimler ele alınacaktır. Buna göre insanlık için olumlu bir olgu olan değersizleşme eğiliminin, kapitalizmde nasıl kriz olarak ortaya çıktığı gösterilmekte, ayrıca değersizleşme eğilimi, dünyanın en büyük beş ekonomisinin son 40 yıllık dönem için temel göstergelerinden hareketle olgusal olarak betimlenmektedir.
Anahtar sözcükler: Ekonomik kriz, değersizleşme, emek değer teorisi, Marx, eksik tüketim krizleri, aşırı-üretim krizleri
***
Tendency of devaluation and economic crisis
YİĞİT KARAHANOĞULLARI
Science of economics provides us with two basic value theories. One of them is “utility theory of value” to which neoclassical economics and Keynes refers; the other and older one is “labour theory of value”. Neoclassical economics based on the equilibrium assumption, referring to subjective instead of objective value, and applying to a higher level of abstractions, is questioned whether it is a proper theory or not to analyze the tendencies of economic crises. However it still dominates literature. In this article, we refer to labour theory of value which provides an alternative framework, and try to grasp the crisis dynamics by dealing with the tendencies and counter-tendencies of crisis. Tendency of devaluation is described theoretically and presented empirically with the help of the data from the most developed 5 economies for the last 40 years and also it is tried to be shown how this tendency as a desirable aim of human beings turns into tendency of crisis in capitalism.
Keywords: Economic crisis, devaluation, labour theory of value, Marx, underconsumption crisis, over-production crisis
