Yandaş tahkimat ve Anayasacılık: İrlandalı bir bakış
Bill Kissane
Özet: İrlanda ve Türkiye, anayasal tarihlerinin benzerlikleri açısından bazı ortak yönlere sahiptir. Bu bağlamda, söz konusu benzerlikler Türkiye’nin içinde bulunduğu toplumsal anayasa tartışmaları için önemli bir katkı sağlama potansiyelini barındırmaktadır. Genel olarak, oydaşmayı ön plana çıkaran tasarımlardan çok çoğunlukçu anayasal sistemleri benimsemiş bu iki ülkenin anayasal gelişimleri, zaman içinde “kaybedenlerin” yeni bir anayasa yazma iddiasıyla işaretlenmiştir. Bu sebeple, her ne kadar farklı kavramsal tartışmalar üzerinden ve farklı etmenler odağında yürütülse de, anayasal tartışmalar genel olarak anayasa değiştirme iradesinde bulunan çevrelerin devlete el koyma güdüsüyle hareket ettikleri suçlaması etrafında gelişmiştir. Ayrıca, her iki ülkede de ciddi azınlık sorunlarının bulunması, çoğunlukçuluğa özel bir anlam atfedilmesine sebep olmuş, güçler ayrılığı ilkesini sağlamak için pek çok zaman yazılı olmayan kurallardan faydalanma yoluna başvurulmuştur.
Anahtar sözcükler: Anayasa tartışmaları, çoğunlukçu anayasal sistemler, yandaş tahkimat
***
Partisan entrenchment and Constitutionalism: An Irish perspective
Bill Kissane
Ireland and Turkey have a lot of common features in terms of their constitutional histories. In this respect, these common features represent an important potential to contribute to the public deliberation on the constitution that Turkey goes through. As having adopted majoritarian constitutional systems rather than consensus seeking designs, constitutional evolutions of these two countries are marked in time by the claim of “losers” for rewriting the constitution. For this reason, although constitutional deliberations have been conducted through various terminological quarrels and with the focus on different factors, they have always been shaped around the claims that those who are willing to change the constitution, act rather with the instinct of taking the state under their control. Furthermore, the existence of serious minority problems in both countries resulted in the fact that majoritarianism have been addressed in a very special manner, and actors have resorted to informal rules in order to maintain the “checks and balances.”
Keywords: Constitutional deliberation, majoritarian constitutional system, partisan entrenchment
