İktidarın Dört Atlısı: Michael Mann ve tarihsel sosyoloji
Nurullah Ardıç
Özet: Tarihsel sosyoloji, Türkiye’de ve dünyanın birçok yerinde genelde birbirinden kopuk durumda olan tarih ve sosyoloji disiplinlerinin birbirlerine yakınlaşmasına yardımcı olabilir. Esasen bu yakınlaşma çabası için örnek teşkil edebilecek birtakım önemli isim ve çalışmalar da mevcuttur. Bu yazının amacı, bu tür isimlerden biri olan ancak Türkiye’de yeterince tanınmayan sosyolog Michael Mann’i mensup olduğu makro tarihsel sosyoloji geleneğinin içine yerleştirerek bu geleneği temsil eden Weber, Marx, Durkheim, Moore, Elias, Tilly, İbn Haldun ve Vico gibi isimlerle beraber Mann’in çalışmalarının önemini vurgulamaktır. Bu çerçevede öncelikle onun temel eserleri kısaca tanıtılacak, daha sonra yöntemsel yaklaşımı, ardından da dört boyutlu iktidar teorisinin temel kavram ve argümanları özetlendikten sonra bu teorik yaklaşımın ampirik uygulamalarına örnek olarak temel eserlerinden bazıları tartışılacak, ayrıca Mann’in çalışmalarına getirilen birtakım eleştiriler de ele alınacaktır.
Anahtar Kelimeler: Michael Mann, iktidar, ASİE modeli, tarihsel sosyoloji
***
Four horsemen of the power: Michael Mann and historical sociology
Nurullah Ardıç
Historical sociology might contribute to the rapprochement of history and sociology, which are separated out in Turkey and elsewhere in the world. In fact, there are many figures and studies that might be helpful in this rapprochement. This article aims to be an introduction to the work of such a figure, Michael Mann, a sociologist who is not well known in Turkey. It both presents and emphasizes the significance of Mann’s work by locating it within the tradition of macro-historical sociology represented by Weber, Marx, Durkheim, Moore, Elias, Tilly, Ibn Khaldun and Vico. To do this, it first briefly presents Mann’s major books, his methodological approach and his four-dimensional theory of power by summarizing its main concepts and arguments. It also reviews Mann’s major empirical studies that apply his theoretical model. The article ends with a discussion on various criticisms of Mann’s work.
Keywords: Michael Mann, power, the IEMP model, historical sociology
