Stalin

İktidar Paradoksları (1878-1928) / Cilt 1

Stephen Kotkin üç ciltlik büyük emek ürünü eserinin bu ilk cildinde, 20. yüzyıl tarihinin şüphesiz en etkili siyasi şahsiyetlerinden Stalin’in Çarlık Rusyası’ndan Ekim Devrimi ve sonrasına uzanan 1878-1928 arası “yetişme” sürecini anlatıyor. “Stalinizm”in kuluçka dönemi olarak da okunabilecek bir süreç.

Stalin’in gençlik dönemi ve onun Sovyet iktidarının ilk on yıllık döneminde bir lider olarak sivrilmesinin seyrini anlatıyor bu kitap. Stalin’in –“o zamanki” adıyla Soso Cugaşvili- yoksul bir ailenin evladı olarak Gürcistan taşrasında geçirdiği çocukluk ve ilk gençlik, zorlu bir mahrumiyet hikâyesidir. Bunu, Tiflis’te bir papaz okulu tecrübesi izler. Dünyayı ve Rusya’yı sarsan çağ dönümünde, onun da yönü değişir. Gürcü sosyal milliyetçiliğinden etkilenir, onun üzerinden Marksist sosyalizme yönelir.

Kotkin, Stalin’in 1901-1917 yılları arasındaki hayatını, Rusya’da dönemin devrimcileri açısından tipik bir “kariyer” olarak anlatır: Gizli siyasi örgütleme faaliyeti, ajitasyon, Sibirya sürgünü, hapislik… “Öfke biriktirerek” geçen bir dönem…

Kitap, bu tipik kariyer içinde genç Stalin’i ayırt edeni de son derece canlı tasvir ediyor: Kabadayı kültüründen de beslenen bir gözüpeklik, yoldaşlarını “düşmanlaştırabilen” bir rekabet ve kuşkuculuk, “sıradan“ kadroları örgütleme kabiliyeti. Sıradan olan veya öyle görünen bir militanın, liderliğe açılan yolu…