Farklı uzmanlık alanlarından beş yazarın ortak çalışmasıyla hazırlanan bu kitap, Evliya Çelebi’nin Diyarbekir üzerine yazdıklarını inceleyerek yepyeni bulgular ortaya koyuyor. Kitapta, her şeyden önce, Evliya Çelebi hakkında öteden beri tekrarlanan önyargıların nasıl oluştuğu üzerinde duruluyor. Evliya Çelebi Diyarbekir’de, Evliya Çelebi’nin yalnızca hoş ve eğlenceli hikâyeler anlatan, eseri abartılarla dolu, güvenilmez bir yazar olduğu yolundaki efsaneyi yıkıyor. Yazarların 17. yüzyıl Diyarbekiri üzerine zengin sayılabilecek tarihsel kaynaklara ve şehirdeki araştırmalarına dayanarak yaptıkları karşılaştırmalı analiz, Evliya Çelebi’nin ne kadar titiz bir gözlemci olduğunu gösteriyor. Çoğu zaman sanılanın aksine, Evliya Çelebi, çeşitli konularda çok ince ayrıntıları son derece doğru olarak saptayan ve verdiği sayılar -genellikle- gerçeğe uygun olan bir yazardır. Dolayısıyla Seyahatnâme, pek çok araştırma alanı için benzersiz, paha biçilmez bir kaynaktır: Tarih, nüfus, ekonomi, din ve tarikat incelemeleri, mimarlık, edebiyat, dilbilim vb. Bu kitapta yer alan makalelerde bu konular seyyahımızın Diyarbekir üzerine yazdıkları bağlamında enine boyuna incelenerek yeni araştırmalar için âdeta bir ufuk açılıyor. Kitapta ayrıca Seyahatnâme’nin Diyarbekir üzerine olan bölümünün transliterasyonu, bu metnin günümüz Türkçesi’ne aktarılmış biçimi ve metni açıklayan ayrıntılı notlar yer alıyor. Evliya Çelebi Diyarbekir’de, Evliya Çelebi’yi gerçekten tanımak için mükemmel bir giriş niteliği taşıyor.
Kitapta yer alan bölümler
1950'de doğdu. Utrecht Üniversitesi'nde matematik, fizik, tarih ve Türkoloji öğrenimi gördü. Doktora tezi (Tilburg Üniversitesi, 1990) Hollanda'da büyüyen Türk çocuklarının Türkçe'yi öğrenmesiyle ilgiliydi. Yayınları genel Türkoloji, dil öğrenimi, dil teması, dil politikası ve lehçeler hakkındadır. Kısas-ı Rabguzi'yi (Marc Vandamme'yle birlikte) ve Kitab-ı Dede Korkut'u yayına hazırlanmıştır. Halen Almanya'da Mainz Üniversitesi'nde Türkoloji profesör olarak görev yapmaktadır.
1946 yılında Hollanda'nın Schoonhoven şehrinde doğdu. Utrecht Üniversitesinde fizik-matematik ve antropoloji-sosyoloji öğrenimi gördü. 1974-76 arasında Türkiye, İran, Irak ve Suriye'nin Kürt bölgelerinde saha araştırmaları yaptıktan sonra 1978'de Ağa, Şeyh ve Devlet isimli doktora tezini Utrecht Üniversitesi Antropoloji Bölümü'ne sundu (2003, İletişim). Sonra aynı üniversitenin Türkoloji Bölümü'nde Osmanlı tarihi araştırmalarına başladı ve bu konudaki çalışması 1988'de Evliya Çelebi Diyarbekir'de adıyla yayımlandı (Hendrik Boeschoten ile birlikte derleyen, 2003, İletişim). Türkiye ve Kürdistan tarihi ve toplumuyla ilgili araştırmalarının yanı sıra 1982'den bu yana Endonezya üzerine çalışan van Bruinnessen, dokuz yıl kaldığı Endonezya üzerine dört kitap ve onlarca makale kaleme aldı. 1994 senesinde Hollanda'ya dönüp "Kürt ve Türk uzmanı" olarak Utrecht Üniversitesi'ne katıldı. 1996-97'de Berlin Özgür Üniversitesi'nde Kürdoloji kürsüsüne atandı; 1998-2008 yıllarında profesör oldu, Leiden'de Modern Dünyada İslâm Araştırma Enstitüsü'ne (ISIM) bağlı olarak çalışmalarını yürüttü. Adı geçen kitapların yanında iki derlemesi de Türkçe yayımlandı: Kürdistan Üzerine Yazılar (1992, İletişim) ve Kürtlük, Türklük, Alevilik (2000, İletişim).
