Türkiye'nin Anayasa Gündemi
“Devlet anayasa ile doğar ve anayasa ile yaşar” deyişi, çağdaş devletlerin “anayasal düzen” kavramı ile tanımlandığını da ortaya koyar. Bu deyiş ve tanım, 1921 Anayasası ile kurulan Türkiye Cumhuriyeti için haydi haydi geçerli. Anayasal düzen, askerî darbe ve müdahale yoluyla zaman zaman kesintiye uğramış olsa da şu iki özellik kayda değer: İlki, yeni bir anayasal düzen kurma hedefi; ikincisi ise geçiş döneminin elden geldiğince düzenleyici kurallar eşliğinde sağlanması.
TBMM’deki farklı siyasal çoğunlukların sürekli değiştirdiği ve gözden geçirdiği 1982 Anayasası, yürürlükte kaldığı sürece herkes için “bağlayıcı ve üstün” hukuk normu. Ne var ki, özellikle Ağustos 2014’te cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesiyle birlikte “fiili durum” kavramı sıkça kullanılmaya başladı. Oysa bir hukuk devletinde sadece hukuki durum (de jure), anayasal düzen ile örtüşür; anayasa dışı uygulamalar (de facto) kabul edilemez.
Bu ortak yapıt, de jure ve de facto ayrımı çerçevesinde yayılan bilgi kirliliği eşliğinde, siyasal rejimler üzerine toplumda yaratılmak istenen algı operasyonu karşısında uzmanların, “anayasa kamuoyu”nu doğru ve gerçek bilgiye yönlendirme çabası...
Bu özelliğiyle kitap, başta seçilmiş siyasetçiler olmak üzere bütün yurttaşlara hitap ediyor. Anayasa yoluyla geleceklerinin ipotek altına alınmaması için özellikle gençlerin okuması gereken bir eser. Bu gereklilik, olağanüstü yönetim altında “anayasal kamuoyu” oluşmadan yapılan ve 16 Nisan 2017’de halkoyuna sunulan anayasa değişikliği ile daha acil, hatta yaşamsal bir hale gelmiş bulunuyor.
| Anayasa nedir? Anayasacılık nedir? | Bertil Emrah Oder |
| Anayasaların önemi nereden gelir? | Süheyl Batum |
| Günümüzde anayasaların toplum sözleşmesi olması zorunlu mudur? | Süheyl Batum |
| Anayasalar neden yazılır ve neden değiştirilir? | Levent Gönenç |
| Anayasalar nasıl yazılır, nasıl değiştirilir? | Süheyl Batum |
| Anayasada denge ve denetim ne anlama gelmektedir? | Didem Yılmaz |
| En iyi anayasa kısa anayasa mıdır? | Murat Somer |
| Siyaset bilimi açısından iyi bir anayasayı belirleyen nedir? | Murat Somer |
| Türkiye anayasacılık bakımından nasıl değerlendirilebilir? | Bertil Emrah Oder |
| Siyasal rejim ve siyasal sistem kavramları arasında nasıl bir ilişki vardır? | İbrahim Ö. Kaboğlu |
| Başlıca siyasal rejimler hangileridir? | İbrahim Ö. Kaboğlu |
| Siyasal rejim tartışması ile insan hakları arasında nasıl bir ilişki vardır? | Tolga Şirin |
| İnsan hakları nedir, ne işe yarar? | Tolga Şirin |
| İnsan hakları olmadan gelişme olur mu? | Tolga Şirin |
| İstikrar ne anlama gelir? | İlter Turan |
| Demokratik bir anayasa neden demokrasinin olmazsa olmaz koşuludur? | Murat Somer |
| Parlamenter rejim nedir? | Selin Esen |
| Parlamenter rejimin temel mantığı hangi esaslara dayanmaktadır? | Bülent Yücel |
| Avrupa “demokrasi modeli” parlamenter rejime mi dayanmaktadır? | İbrahim Ö. Kaboğlu |
| Avrupa demokrasi modeli ile Türkiye arasında nasıl bir ilişki bulunmaktadır? | İbrahim Ö. Kaboğlu |
| Başkanlık rejimi nedir? | Selin Esen |
| ABD siyasal rejiminin işleyişini belirleyen öğeler nelerdir? | Ersin Kalaycıoğlu |
| ABD başkanlık rejimi Türkiye’ye uygulanabilir mi? | Ersin Kalaycıoğlu |
| Federal olmayan bir başkanlık ne anlama gelir? | Oktay Uygun |
| Meksika modeli ne anlatmaktadır? | Şule Özsoy Boyunsuz |
| Başkanlık rejimi “diktatörlüğe” nasıl dönüşür? Örnekleri nelerdir? | Şule Özsoy Boyunsuz |
| Başkanlık rejimiyle yönetilen istikrarlı demokrasi sayısı kaçtır? | Şule Özsoy Boyunsuz |
| Başkanlık ekonomiye çare olabilir mi? | Şule Özsoy Boyunsuz |
| Fransa’da yarı başkanlık rejimini belirleyen temel öğeler nelerdir? Bu rejimin olumlu yönleri ve zaafları nelerdir? | Jean Marcou |
| Portekiz yarı başkanlık rejimi, nasıl bir gelişim çizgisini yansıtır ve başarımı nedir? | Jose Francisco Lynce Zagalo Pavia |
| Cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesi parlamenter rejimle bağdaşır mı? | Nur Uluşahin |
| Yarı-başkanlık sistemi otoriter rejimlere yol açabilir mi? | Ahmet Mert Duygun |
| Parlamenter rejim istikrarsızlık yaratır mı? | İlter Turan |
| Koalisyon hükümetlerinin demokratik rejimlerde yeri nedir? | Mustafa Erdoğan |
| Koalisyon hükümetleri istikrarsızlık kaynağı mıdır? | Mustafa Erdoğan |
| Parlamenter rejimin işletilmesi nasıldır ve bu işleyişte öne çıkan öğeler nelerdir? | Bülent Yücel |
| Esneklik bakımından parlamenter rejim ile başkanlık rejimi karşılaştırılabilir mi? | Bülent Yücel |
| Esneklik bakımından parlamenter rejim ile yarı başkanlık rejimi karşılaştırılabilir mi? | Bülent Yücel |
| Anayasal ödünç alma nedir? | Bertil Emrah Oder |
| Fransa modeli Türkiye’ye ne ölçüde uygulanabilir? | Jean Marcou |
| Siyasal rejim kişiye özgü olabilir mi? | Ayşen Candaş |
| Yargı bağımsızlığı için asgari standartlar nelerdir? | Sibel İnceoğlu |
| Anayasa Mahkemesi bir vesayet kurumu mudur? | Fazıl Sağlam |
| Anayasa Mahkemesi olmadan da ülke yönetilir mi? | Fazıl Sağlam |
| Siyasal rejimler ve yargı bağımsızlığı arasında nasıl bir ilişki vardır? | Sibel İnceoğlu |
| Osmanlı-Türk anayasal geleneğinde başkanlık rejimine yer var mı? | Sibel İnceoğlu |
| 1982 Anayasası nasıl bir siyasal rejim öngörmektedir? | Selin Esen |
| Türkiye’deki anayasal gelişmeler ışığında güncel anayasal sorunlar nasıl ele alınmalıdır? | Murat Sevinç |
| 1982 Anayasası geçirdiği değişikliklerle ne ölçüde başkalaşıma (metamorfoza) uğramıştır? | İbrahim Ö. Kaboğlu |
| Cumhurbaşkanının sorumsuzluğu ne anlama gelmektedir? | Sultan Tahmazoğlu Üzeltürk |
| Türkiye’de otoriter/totaliter bir yönetimden bahsedilebilir mi? | Levent Köker |
| “Fiilen başkanlık sistemine geçmek” ne anlama gelmektedir? | Levent Köker |
| Cumhurbaşkanı, bakanlar kuruluna başkanlık edebilir mi? | Ekrem Ali Akartürk |
| 2007 anayasa değişikliği hükümet sistemini yarı başkanlık hükümet sistemine dönüştürmüş müdür? | Ekrem Ali Akartürk |
| Cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesi, sistemi dönüşüme uğratmış mıdır? | Ergun Özbudun |
| 1982 Anayasası’nın kazanımları ile olası bir yeni anayasa arasında nasıl bir ilişki kurulmalıdır? | İbrahim Ö. Kaboğlu |
| En iyi anayasa çoğunluğun yaptığı anayasa mıdır? | Murat Somer |
| Yeni anayasa arayışında yönteme ilişkin öncelikler nelerdir? | Sevtap Yokuş |
| Yeni anayasa arayışında içerikle ilgili öncelikler nelerdir? | Sevtap Yokuş |
| İlk üç maddenin değiştirilemezliği aşılamaz bir “sorun” mudur? | Murat Sevinç |
| Anayasa katı üniter yapının gevşetilmesine izin vermiyor mu? | Murat Sevinç |
| 1982 Anayasası’nın “değişmesi gereken hükümleri” nelerdir? | Selin Esen |
| “Türk tipi başkanlık” ne anlama gelmektedir? | Ayşen Candaş |
| Türkiye parlamenter rejim ile yönetilebilir mi? | Bülent Yücel |
| Çift meclis tercihi Türkiye için savunulabilir mi? | Didem Yılmaz |
| Parlamenter rejimi etkili kılmaya yönelik düzenlemeler neler olmalıdır? | İbrahim Ö. Kaboğlu |
| Muhalefetin anayasal statüsü nasıl düzenlenebilir? | Didem Yılmaz |
| Merkeziyet/ademimerkeziyet ilişkisi düzenlenirken hangi ölçütler esas alınmalıdır? | Turan Yıldırım |
| Anayasada ademimerkeziyetin istisna değil kural olmasının önündeki engeller nelerdir? Gelişmiş ülkelerde bu engeller neden ve nasıl bertaraf edilir? | Cengiz Aktar |
| Ademimerkeziyetin önündeki engelleri aşmak amacıyla yapılması gereken düzenlemeler hangileri olabilir? | Cengiz Aktar |
| Anayasa “toplumun özgeçmişi” olabilir mi? | İbrahim Ö. Kaboğlu |
| Olağanüstü hal ve kanun hükmünde kararnameler nasıl bir hukuksal rejime tâbidir? | Korkut Kanadoğlu |
(Milletvekili/Anayasa Komisyonu Üyesi): Görev yaptığı kurumlar: İçişleri Bakanlığı (1974-1978), Ankara İTİA/Gazi Üniversitesi/ Bolu Sevk ve İdarecilik Yüksek Okulu (1978-1983), Dicle Üniversitesi (1983- 1990) ve Marmara Üniversitesi (1990-2017). Yurt dışında konuk öğretim üyeliği yaptığı başlıca üniversiteler (1986-2017): Université de Limoges, Université Montesquieu-Bordeaux IV, Université Paris XII, IEP de Toulouse, Université Paris Descartes, Université de Montpellier I, Université Paris II (Pantheon-Assas), Université de Caen-Basse Normandie, Université de Nice Sophia Antipolis, Université Paris 3/Nouvelle Sorbonne, Université Paris 13, Université Paris 1/Sorbonne (Fransa), Universite d’Athenes (Yunanistan), Université de Siena (İtalya), Université de Sczeczin (Polonya), Université de Sfax (Tunus). Universite Autonoma de Barcelona (İspanya).
Telif eserleri ve bilimsel sorumluluğu altında yayımlanan başlıca kitapları şunlardır: Kolektif Özgürlükler (1989), Çevre Hakkı (1992), Özgürlükler Hukuku (1994, 2002, 2013), Anayasa Yargısı (1994, 1997,2000, 2007), Türkiye’de Düşünce Özgürlüğü (1997), Les autorités administratives indépendantes (Bağımsız İdari Otoriteler) (1998), Anayasa ve Toplum (2000), Kopenhag Kriterleri (Critères de Copenhague/Criteria of Copenhagen) (der. 2001), Laiklik ve Demokrasi (der. 2001), Ulusal, Ulusal-üstü ve Uluslararası Hukukta Azınlık Hakları (der. 2001), Anayasa Hukuku Dersleri (2005, 13. baskı 2018), İnsan Hakları Danışma Kurulu Raporları (der. Kemal Akkurt’la birlikte, 2006), Halk Neyi Oylayacak? Değişiklikler Işığında 1982 Anayasası (2010), Hangi Türkiye? (2011), Hangi Anayasa? (2012), Hangi İnsan Hakları? (2013), Anayasal Sosyal Haklar (der. 2012), Le droit constitutionnel turc (2015/güncellenmiş 2. baskı 2018; Eric Sales ile birlikte), 15 Temmuz Anayasası (Mayıs 2017, 3. baskı Kasım 2017), Çocuklar ve Anayasa (Nisan 2018). Ayrıca çok sayıda Türkçe makalesi ve yabancı dillerde 70’I aşkın bilimsel makalesi yayımlanmıştır.
Adı, 7 Şubat 2017 gecesi yayımlanan OHAL KHK/686 ek listesinde yer aldığı için Marmara Üniversitesi’nden keyfî olarak uzaklaştırıldığı gibi, yurt dışı çıkış yasağı nedeniyle Sorbonne Nouvelle’deki derslerine devam edemedi, uluslararası bilimsel toplantılara katılamadı.
24 Haziran 2018 seçimlerinde İstanbul 1. seçim bölgesi CHP listesinden milletvekili seçildi.
Anayasa Hukuku Araştırmaları Derneği (ANAYASA-DER) Başkanı, Anayasa Hukuk Dergisi yayın yönetmeni ve BirGün gazetesi yazarıdır.
| Kitabın Adı | Türkiye'nin Anayasa Gündemi |
| ISBN | 9789750525216 |
| Yayın No | İletişim - 2324 |
| Dizi | Bugünün Kitapları - 203 |
| Alan | Hukuk İncelemeleri, Politika/Siyaset |
| Sayfa | 352 sayfa |
| En | 130 mm |
| Boy | 195 mm |
| Ağırlık | 289 gr |
| Perakende Satış Fiyatı | 35,00 TL |
| Önceki Basımlar | 1. basım, 3 baskı |
| Baskı | 2. basım 1. baskı - Kasım 2018 |
| Derleyen | İbrahim Ö. Kaboğlu |
| Yazar | Anayasa Hukuku Araştırmaları Derneği |
| Editör | Kıvanç Koçak |
| Kapak | Suat Aysu |
| Uygulama | Hüsnü Abbas |
| Düzelti | Oben Üçke, Büşra Hatiboğlu |
| Baskı | Sena Ofset |
| Cilt | Güven Mücellit |
