Türkiye Çerkesleri
Osmanlı'dan Türkiye'ye Savaş, Şiddet, Milliyetçilik

Caner Yelbaşı, Birinci Dünya Savaşı sonrasından Cumhuriyet dönemine uzanan ulusdevlet inşa sürecinde Çerkeslerin serencâmını anlatıyor.

“Erken Cumhuriyet dönemi idarecileri için Çerkeslik hatırlanmak istenmeyen Osmanlı geçmişini, İstanbul ve Ankara arasındaki iç savaşı ya da ‘hain’ Çerkes Ethem’i anımsatan bir olguydu. Diğer taraftan, nüfusunun büyük bir kısmı köylerde ve kırsal bölgelerde bulunduğu için Çerkeslerin tamamen asimile edilmesi ya da Türk kimliğinin benimsetilmesi gerçekleşmedi.”

Caner Yelbaşı, Birinci Dünya Savaşı sonrasından Cumhuriyet dönemine uzanan ulusdevlet inşa sürecinde Çerkeslerin serencâmını anlatıyor. Büyük ayrışma ve kırılmalara sahne olan 1919-1920 kesitinin, bu süreçte özel bir yeri var. Padişahı ve İstanbul Hükümeti’ni destekleyen Çerkesler - ve Kuva-yı Milliye ile Ankara Hükümetine destek veren Çerkesler... Çerkes paramiliter güçleri ile Ankara hükümeti arasında işbirliği - ve rekabet… Güçlü ve saygın müttefikten hasma dönüşen Çerkes Ethem “meselesi”… Çerkes Ethem’in tasfiyesinden sonra İzmir’de Yunan işgali altındaki bölgede toplanan dar katılımlı “Çerkes Kongresi” – ve büyük Çerkes çoğunluğunun bu “ayrılıkçı” girişime kayıtsızlığı…


Kitap, Cumhuriyetin kuruluşundan sonra da Çerkesler’le ilgili tehdit algısının uzun süre devam ettiğini anlatıyor. Bu algının oluşmasında, gerek Çerkes Ethem tecrübesinin hafızadaki izleri ve Mustafa Kemal’e karşı İttihat ve Terakki muhalefetinde bazı önde gelen Çerkeslerin yer alması; gerek Çerkeslerin itibarlı bir mevki tuttukları eski rejimin kalıntıları gibi görülmeleri, rol oynamış. Ancak zamanla, rejimin Çerkeslerle ilgili tehdit algısının ortadan kalktığı görülüyor. Dahası, özellikle devletin güvenlik aygıtında geniş bir istihdam alanı buluyorlar. Dil ve kimlik haklarıyla ilgili “meseleler” ise ancak 1950’lerden sonra kendini yavaş yavaş duyurmaya başlayacak…


Türkiye Çerkesleri’nin son yüz yıllık tarihi hakkında temel başvuru kaynağı niteliğinde bir eser.

1984 Eskişehir doğumlu. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tarih Bölümü’nde lisans eğitimini aldı. Londra Üniversitesi, SOAS’ta Ortadoğu Çalışmaları’nda yüksek lisans ve aynı üniversitenin Tarih Bölümü’nde doktora yaptı. Halen Mardin Artuklu Üniversitesi Tarih Bölümü’nde çalışmaktadır. Çalışma alanları Osmanlı-Rus ilişkileri, Kafkasya’da Rus yayılmacılığı, Osmanlı son döneminde ve modern Türkiye’de Çerkes hareketliliğidir.

Kitabın Adı Türkiye Çerkesleri
Alt Başlık Osmanlı'dan Türkiye'ye Savaş, Şiddet, Milliyetçilik
ISBN 9789750527685
Kapak Görseli 1920 Kasım’ı, Mustafa Kemal Ankara istasyonunda Çerkes Ethem ve kuvvetlerini karşılarken.
Yayın No İletişim - 2847
Dizi Araştırma-İnceleme - 461
Alan Tarih
Sayfa 288 sayfa
En 130 mm
Boy 195 mm
Perakende Satış Fiyatı 250,00 TL
Baskı 1. baskı - Aralık 2019
Yazar Caner Yelbaşı
Çeviren Caner Yelbaşı
Editör Tanıl Bora
Yayına Hazırlayan İrfan Eroğlu
Dizi Kapak Tasarımı Ümit Kıvanç
Kapak Suat Aysu
Uygulama Hüsnü Abbas
Düzelti Remzi Abbas
Dizin Berkay Üzüm
Baskı Ayhan Matbaası
Cilt Güven Mücellit