Adana Katliamları

20. Yüzyıl Başında Devrim ve Şiddet

Adana Katliamları, 1908 Jön Türk Devrimi sonrası oluşan birlikte yaşama ve özgürlük umutlarının yerini nasıl şiddetin ve çatışmanın aldığını gözler önüne seriyor. 1909 yılında Adana ve çevresinde paranoyanın neden olduğu iki ayrı katliam dalgasıyla öldürülen Ermenileri, yakıp yıkılan mahalleleri, işyerlerini, Osmanlı hükümetinin müdahale etmekteki başarısızlığını, sıradan insanların faillere dönüşümlerini anlatıyor. Bedross Der Matossian, bu katliamlara giden yoldaki tüm etkenleri incelerken, katliamlar sonrası insani yardımları ve müdahaleleri, yargılamaları da es geçmiyor. Çok sayıda kaynaktan yararlanarak yazdığı bu eseriyle tarih çalışmalarında kendisine pek yer bulamamış Adana katliamlarını gün yüzüne çıkarıyor, yaşanan trajedinin neden ve sonuçlarını titizlikle masaya yatırıyor.

“Bu kitap, bölgenin sosyal-siyasi, dinî ve ekonomik yapılarındaki değişimleri analiz ederek, Adana’da gelişen olaylara çok nedenli ve çok yönlü açıklamalar getiriyor. Bir düzine dilden birincil kaynakları kullanarak, şiddeti ve iktidar mücadelelerini kamusal alandaki başarısızlıklar ve başarılar açısından, daha genel olarak da 1908 Devrimi’yle bağlantılı inceliyor. Adana katliamlarını, Ermeni soykırımına giden yoldaki Ermeni katliamları sürecinin bir parçası olarak değil, 19. yüzyılda ve 20. yüzyıl başında bölgede uygulanan etnik-dinî şiddetin bir sonucu olarak görüyor.”
BEDROSS DER MATOSSIAN