Temmuz 2000 Tarihinde Yeni Çıkan Kitaplar

Tatyana Moran bir asra yaklaşan ömrü boyunca pek çok olaya şahit oluyor, pek çok önemli insanla tanışıyor. Kırım’dan İstanbul’a mavnalarla gelen bir Rus ailesinin en büyük kızı olan Tatyana Moran, 6-7 Eylül Olayları, 1 Mayıs 1977 ve Aydınlar Dilekçesi gibi Türkiye yakın tarihinin önemli olaylarına şahit oluyor; Füreya Koral, Mina Urgan, Halide Edip,Ahmet Hamdi Tanpınar, Aziz Nesin, Haldun Taner, Murat Sarıca ve Server Tanilli gibi Türkiye entelektüel tarihinin önemli figürleriyle birarada bulunuyor.

Yokuştaki Salyangoz, biri cehaletin diğeri bürokrasinin hüküm sürdüğü bir dünyada insanca bir yaşamın ve bilginin hasretini çeken iki entelektüelin öyküsü. İki kahraman roman boyunca hiç karşılaşmazlar; ama Kandid’i bitmeyen arayışının başına, Pepper’i ise iktidar koltuğuna getiren yazgıları aynı tutku tarafından belirlenir: Karanlık ve gizemli orman.

İsveç’in en önemli çağdaş yazarlarından Per Olov Enquist’in bu kitabını belli bir kategoriye dahil etmek kolay değil. Enquist kitabı roman tekniğiyle yazmış, ama kullandığı dile yoğun bir şiirsellik hâkim; ayrıca kitabın bölümleri (Ön şarkı, Düşmüş Meleğin şarkısı, Coda) bir oratoryo etkisi yaratıyor.

“Hepimizin hayatının toplamı nihayetinde bir hikâyeden ibarettir... İyiler hikâyelerini diğerleriyle bölüşür, vasatlar hikâyelerini yalnızca kendileri yaşar, kötüler hikâyeyi inkar eder...” Bir “ilk” kitap olan Seni Seziyorum ya da nam-ı diğer Kitab-ı Mukadder hepsi birbirine ustaca bağlanmış on hikâyeden oluşuyor. Zaman ve coğrafyayla sınırlı olmayan hikâyeler, kahramanlarının aksine hiç de “mütevazı” değil!

Son yıllarda pek çoğu Türkçe’ye de kazandırılan milliyetçilik konulu temel kitaplar, toplumsal cinsiyet körlüğü ile malûller. Milliyetçiliği anlayabilmek için toplumsal cinsiyet ilişkilerine bakmak şart. Aynı şekilde kadınlık ve erkeklikleri anlayabilmek için milliyetçiliği incelemek gerekli.

Cinsel kimliklerin yer değiştirmesi çağımızın en çok ilgi gören, araştırmalara ve kurgulara konu olan temalarından biri. Çağdaş İngiliz edebiyatının “yaramaz” çocuğu Will Self, Dal ve Budak’ta iki uzun öyküyle erkek olan kadının ve kadın olan erkeğin ruh hallerini, bireysel ve toplumsal kimliklerindeki travmatik değişimleri ince bir mizahla yansıtırken, kurulu düzenin getirdiği kurumsallaşmış değerlerin benliklerimize ne denli işlediğini, cinsel kimliklerimizin en sıradan olaylarda bile dünyaya bakışımızı nasıl etkilediğini başarılı bir kurguyla bizlere aktarıyor.

Miguel Sokağı, ünlü yazar V.S. Naipaul’un Gerillalar, Taklitçiler ve Nehrin Dönemeci’nden sonra Türkçe’ye çevrilen dördüncü romanı. Doğduğu ve ilk gençliğini geçirdiği kenti anlattığı bu kitabında Naipaul, diğer kitaplarında görmeye alışmadığımız lirik bir dil kullanıyor ve diyaloglara daha çok yer veriyor.