Ekonomide Hızlı Büyüme ve Balon

Dünya Ekonomisinde ABD'nin Yeri

Kapitalist döngünün iniş çıkışlarından bağımsız olduğu varsayılan “Yeni Ekonomi” 1990’larda baş döndürücü bir büyüme vaadi yaratırken, ABD’nin imza attığı başarıların ileride yaşanacak büyük krizleri tetikleyeceğini tahmin edenler yanılmadı. Yine de, bugün bile o dönemi bir başarı öyküsünün zorlu başlangıç devresi olarak yorumlayanların sayısı az değil. Bu “yorum farkı” geçmişle birlikte, bugüne bakışımızı ve yarına ilişkin öngörülerimizi de etkiliyor. ABD iktisadi tarihinin çalkantılı son çeyrek yüzyılını titizlikle inceleyen ünlü Marksist iktisatçı Robert Brenner, işte bu kolay kâr, muazzam iktisadi genişleme hikâyesini piyasa vitrininin aldatıcılığından kurtararak, “akıl almaz bir başarısızlık” ve İkinci Dünya Savaşı sonrasında ekonominin geldiği en sorunlu nokta olarak yorumluyor. Brenner, ABD’nin “destansı” ekonomik hamlesi olarak gösterilen büyüme sürecinde, oyunun sözde rekabet kurallarını yerine getirecek Japon ve Alman piyasalarının ayakta tutulmasını, 1997-98 Asya krizini, Merkez Bankası’nın yaptığı faiz indirimlerini ve borsa balonunu şişirmek için harcanan çabayı, ortaya çıkan domino etkisi içinde gösteriyor. Brenner’ın 2004 tarihli “Yeni Bir İktisadi Genişleme mi, Yeni Bir Balon mu?” başlıklı makalesini dahil ederek güncellediğimiz Ekonomide Hızlı Büyüme ve Balon, bitmez tükenmez bir çalkantılar zincirine yol açan gelişmeleri apaçık ortaya koyarken, geleceğe dair önemli saptamalarda da bulunan, gösterilenden ötesini öğrenmek isteyenler için “gerekli” bir çalışma.