Devlet-Piyasa Karşıtlığının Ötesinde
İhtiyaçlar ve Tüketim Üzerine Yazılar

Ayşe Buğra bu yeni çalışmasında, insanın en temel davranış biçimlerinden biri olan tüketimi, iktisadî, siyasî, sosyal ve kültürel dinamiklerin kesiştiği bir noktada inceliyor. İlk bakışta salt bireysel bir özellikmiş gibi görülen tüketim ilişkileri, ahlâkî ve siyasî boyutlarından soyutlanarak ele alınabilir mi? Buğra, bu soruya açık ve inandırıcı biçimde olumsuz yanıt verirken, iktisat bilimindeki tüketim kavramının yetersizliklerine de işaret ediyor.

Ayşe Buğra bu yeni çalışmasında, insanın en temel davranış biçimlerinden biri olan tüketimi, iktisadî, siyasî, sosyal ve kültürel dinamiklerin kesiştiği bir noktada inceliyor. İlk bakışta salt bireysel bir özellikmiş gibi görülen tüketim ilişkileri, ahlâkî ve siyasî boyutlarından soyutlanarak ele alınabilir mi? Buğra, bu soruya açık ve inandırıcı biçimde olumsuz yanıt verirken, iktisat bilimindeki tüketim kavramının yetersizliklerine de işaret ediyor. Sosyal davranış biçimlerinin Türkiye’nin sosyo-ekonomik ve politik dinamiklerini yansıtan bir süreç olarak irdelenmesi gerektiğini gösteren yazar, ihtiyaç kavramını, iktisadî ve sosyal politikaların merkezine yerleştiriyor. Bu kavramı bireysel istek ve tercihler alanından ayırarak yeni bir bakış açısı da getiriyor. Buğra, ihtiyaçları karşılama biçimlerini anlamak için devlet ve piyasa ikileminin nasıl yetersiz kaldığını ve piyasa ve devlet dışı ilişkilerin bu konuda nasıl kilit bir rol oynadığını, Cumhuriyet dönemi içinde, çeşitli sektörlerden seçtiği örneklerle gösteriyor. Gerek gecekondu olgusu gerekse bayilik sistemi, insanlar arasındaki karşılıklılık ilişkisinin iktisadî ve siyasî rolünün çarpıcı bir biçimde sergilendiği alanlar. Salt pazar ilişkisi içinde tatmin edilemeyen bireysel ihtiyaçlar başka hangi yollarla karşılanabilir? Anonim olmayan ilişkiler temelinde biçimlenmiş toplulukların, örneğin cemaatlerin, ihtiyaçların karşılanmasında devreye girmeleri ne gibi bireysel ve politik sonuçlar doğurabilir? Ayşe Buğra, -ne denli modern görünümde olursa olsun- Türkiye’de karşılıklılık ilişkisinin, sosyal ve iktisadî faaliyetlerin işleyişindeki önemine işaret ediyor ve bizi bu ilişkiler içindeki bireyin özgürlüğü üzerine de düşünmeye zorluyor.
Ayşe Çağlar

Yükseköğrenimini Kanada’da tamamladı ve McGill Üniversitesi Ekonomi Bölümü’nden doktora aldı. Boğaziçi Üniversitesi Sosyal Politika Forumu merkezinin kurucu başkanlarından biri olan Buğra, aynı üniversitenin Atatürk Enstitüsü’nden emekli oldu. İktisadi düşünce tarihi ve iktisat metodolojisi, karşılaştırmalı Sosyal Politika, gelişme iktisadı gibi konularda araştırmalar yapmış, Türkiye’de ve yurtdışında kitaplar ve makaleler yayımlamıştır.

Yazdığı kitaplar: İktisatçılar ve İnsanlar (Remzi Kitabevi, 1989; İletişim Yayınları, 1995), State and Businessmen in Modern Turkey (State University of New York Press, 1994; Türkçesi: Devlet ve İşadamları, İletişim Yayınları, 1995), Islam in Economic Organizations (TESEV/Friedrich Ebert Vakfı, 1999), Devlet-Piyasa Karşıtlığının Ötesinde (İletişim Yayınları, 2000), New Capitalism in Turkey: The Relationship between Politics, Religion and Business (Osman Savaşkan ile, Edward Elgar Publishing, 2014, Türkçesi: Türkiye’de Yeni Kapitalizm: Siyaset, Din ve İş Dünyası, İletişim Yayınları, 2014); Social Policy in Capitalist History: Perspectives on Poverty, Work and Society (Edwar Elgar Publishing, 2024, Türkçesi: Kapitalizm Tarihi İçinde Sosyal Politika:
Yoksulluk, Çalışma ve Toplum, İletişim Yayınları, 2024).

Derlediği kitaplar: State, Market, and Organizational Form (Behlül Üsdiken ile, Walter de Gruyter, 1997), Sosyal Politika Yazıları (Çağlar Keyder ile, İletişim Yayınları, 2006), Bir Temel Hak Olarak Vatandaşlık Gelirine Doğru (Çağlar Keyder ile, İletişim Yayınları, 2007), Reading Karl Polanyi for the 21st Century: Market Economy as a Political Project (Kaan Ağartan ile, Palgrave Macmillan, 2007; Türkçesi: 21. Yüzyılda Karl Polanyi’yi Okumak: Bir Siyasi Proje Olarak Piyasa Ekonomisi, İletişim Yayınları, 2009).

Ayşe Buğra, Karl Polanyi’nin Büyük Dönüşüm adlı eserini Türkçe’ye çevirmiştir. (Alan Yayıncılık, 1986; İletişim Yayınları, 2000).

Osman Savaşkan ve Mehmet Ertan’ın derlediği Türkiye’nin Büyük Dönüşümü: Ayşe Buğra’ya Armağan kitabı, Kasım 2018’de İletişim Yayınları’ndan çıkmıştır. Buğra, Devlet ve İşadamları kitabıyla 1995 yılında Sedat Semavi Ödülü’nü, gelişmekte olan ekonomiler ve küresel düzeyde sosyal politikalar konusundaki araştırmalara katkısı nedeniyle 2015 Dünya Bilim Akademisi (World Academy of Sciences - TWAS) Sosyal Bilimler Ödülü’nü, 2021 yılında da Türkiye PEN Yazarlar Derneği’nin Duygu Asena Ödülü’nü almıştır. Kendisi Türkiye Bilim Akademisi Derneği üyesidir.

Kitabın Adı Devlet-Piyasa Karşıtlığının Ötesinde
Alt Başlık İhtiyaçlar ve Tüketim Üzerine Yazılar
Orijinal Adı State, Market and Organizational Form
ISBN 9789754707724
Yayın No İletişim - 589
Dizi Araştırma-İnceleme - 21
Alan Tarih
Sayfa 154 sayfa
En 130 mm
Boy 195 mm
Ağırlık 122 gr
Perakende Satış Fiyatı 170,00 TL
Baskı 5. baskı - Haziran 2021 (1. baskı - Ocak 2000)
Yazar Ayşe Buğra
Çeviren Bahadır Sina Şener
Dizi Kapak Tasarımı Ümit Kıvanç
Kapak Fatoş Gencosman
Kapak Fotoğrafı Erzade Ertem
Uygulama Hüsnü Abbas
Düzelti Asena Günal
Cilt Sena Ofset
Baskı Sena Ofset