OsmanlıÖrgüt- İnanç- Davranış'tan Hukuk - İdeoloji'ye
“Bugünkü ve dünkü ‘teokratik devlet’; Devr-i Saâdet’in ve Kur’ân-ı Kerîm’in İslâmı ile Devletler ve Saltanatların (sözde) İslâmı ve nihayet Osmanlı’nın (sözde) ‘İslâmî’/Şer’î normatif yapısı tartışmaları da; değişik kimliklerdeki söylem sahiplerinin yaklaşımlardaki kısır döngülerin muharriki olmaktadır.”
Ümit Hassan, vazgeçilmez başvuru kaynağı niteliği taşıyan Eski Türk Toplumu Üzerine İncelemeler’inden sonra, Osmanlı Devleti’nin kuruluş “felsefesini” ele alıyor. Bunun için, Osmanlı’nın devlet örgütlenmesinde ve meşruiyet üretiminde eski/kadim Türk yönetim zihniyetinin ve otorite figürlerinin izini sürüyor. “Atadan gelme” Töre-Yasa(k) sürecinin, devletlû-sultanî Kânun/Kânunnâme’ye nasıl vardığını inceliyor. Ve bu bireşimin olgunlaşma belgesi olarak Fatih Kânunnâmesi’ne bakıyor. Böylece, Osmanlı’yı anlamakta Örf-Şeriat zıtlığının çok yanıltıcı olduğu çıkıyor ortaya. Bu analiz, Osmanlı’nın kuruluşuna dair kuramsal yaklaşımlara ve açıklama şablonlarına ilişkin bir tartışmayla beraber yürüyor. Halil İnalcık, Cemal Kafadar, Ahmet Yaşar Ocak, Halil Berktay, Oktay Özel-Mehmet Öz’ün (tabii yine Togan ve Köprülü’nün) ve Batılı bilim insanlarının “kuruluş”a dair tezlerine mercek tutuyor. Ümit Hassan, Osmanlı kitabıyla, bu ülkenin devlet zihniyetine, siyaset “töre”sine, yönetim “örf”üne dair önemli şerhler düşüyor.
“Hassan, devlet dediğimiz siyasi teşekkülü tarihselleştirmeden, yani onu kendinden önce gelmiş toplumsal örgütlenme şekillerinden belirgin bir şekilde ayırmadan tarih yazamayacağımızı söylüyor.”
BAKİ TEZCAN
Cihan Savaşları’nın İkincisi’nde doğdu (26 Mayıs 1943). Orta ve yükseköğrenimini zor-belâ tamamladı. En çok Godfrey Goodwin’den öğrendi, san’at tarihi ve insâniyet bâbında. Kütüphânelerde “raf sistemi”nin faydasına hâlâ inanacak kadar muhafazakârdır. Ders makinesi olmaktan ders almadı; galiba, hafif-tertip bir rekor sahibi: Hukuk Tarihi’nden Uygarlık Tarihi’ne, Sosyoloji’den Siyasal Antropoloji’ye, Siyasal Doktrinler’den Osmanlı Sosyal-Siyasal Yapısı’na, Türk ve İslâm Düşünce Tarihi’nden Türk Dili-Edebiyatı’na, ve dahi Spor Tarihi’ne kadar yirmiyi aşkın alanda ve alt başlıkta, şu kadar yıldır hiç kesintisizce, iki yüz kadar derste öğrenmeye-öğretmeye çalıştı. (Bir ecnebiye rastladığında, bu durumdan, tabiî ki, hiç bahsetmedi.) Vakit kaldığında (fumoir’da) yazı yazdı. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi İktisadî ve İdarî Bilimler Fakültesi’nden sonra, dokuz yıldır –güzelim– Kıbrıs’ta Yakın Doğu Üniversitesi’nde görev yapmıştı. İskambil oynamaktan, at yarışında heyecanlanmaktan, spor temâşâsından pek hoşlanırdı; sevmeyi pek severdi. Bunlardan son ikisini sürdürmüştür. 17 Ocak 2023’te hayatını kaybetti.
Eserleri İletişim Yayınları’ndan yayımlanmaktadır: Osmanlı: Örgüt-İnanç-Davranış’tan Hukuk-İdeoloji’ye (2001), Eski Türk Toplumu Üzerine İncelemeler (2023, ilk baskı 1986), İbn Haldun: Metodu ve Siyaset Teorisi (2024, ilk baskı 1977).
| Kitabın Adı | Osmanlı |
| Alt Başlık | Örgüt- İnanç- Davranış'tan Hukuk - İdeoloji'ye |
| ISBN | 9789750535925 |
| Kapak | Ümit Hassan’ın albümünden |
| Yayın No | İletişim - 725 |
| Dizi | Araştırma-İnceleme - 111 |
| Alan | Tarih |
| Sayfa | 243 sayfa |
| En | 130 mm |
| Boy | 195 mm |
| Perakende Satış Fiyatı | 197,00 TL |
| Baskı | 2. basım 1. baskı - Aralık 2023 |
| Yazar | Ümit Hassan |
| Editör | Tanıl Bora |
| Sunuş | Baki Tezcan |
| Kapak | Suat Aysu |
| Uygulama | Hüsnü Abbas |
| Düzelti | Nebiye Çavuş |
| Baskı | Ayhan Matbaası |
| Cilt | Güven Mücellit |
