Ortadoğu'da Sivil Toplumun Sorunları

Ortadoğu, hele Batılı bakış açısından, "sivil toplum" kavramına zıt çağrışımlarla algılanıyor: vesayetçi devlet yapıları, toplumu "devlet ve millet"le özdeşleştirip özerk sivil inisiyatifleri boğan resmî-millî ideolojiler... Heidi Wedel ve Ferhad İbrahim'in Batılı ve Ortadoğulu araştırmacıların yazılarından derledikleri bu kitapta, Ortadoğu'da sivil toplum potansiyeline başka bir açıdan bakılıyor.
Mısır: Kitle-meslek örgütlerindeki mücadelede kendini gösteren İslamcı ve laik sivil toplum anlayışları.
Irak: Herşeyi denetleyen ve baskı altında tutan Baas devletinin sultası altında kıpırdamaya çalışan sivil muhalefet.
Türkiye: "Devletin ülkesi ve milleti" anlayışıyla sivil toplumu boğan devlet geleneği. Bir karşı-kültürün adacıklarını yaratmaya çalışmakla yeni bir elit oluşturma arasında salınan sivil toplum muhalefeti.
İran: Resmî ideolojinin ve kurumların çerçevesi içinde 'çaktırmadan' oluşturduğu karşı-kültür alanında etkinliğini geliştirmeye çalışan sivil muhalefet.
Filistin: "Devletsiz bir sivil toplum olur mu, olursa ne olur?"
Elinizdeki kitap, Türkiye'de ilgisizliğin ve bilmezden gelme alışkanlığının epey güçlü olduğu "bölgemiz" Ortadoğu'ya, devletler ve "yüksek politikalar" zirvesinden değil, toplum seviyesinden bir bakış sunduğu için ilginç ve önemli.

İÇİNDEKİLER

9  Önsöz 

11  Giriş
   Ferhad İbrahim-Heidi Wedel

29  Sivil toplum üzerine Arap tartışması
   Ferhad İbrahim

61  Sivil toplumun taşıyıcısı olarak, Mısır’daki meslek birlikleri
   Cilja Harders, Carsten Jürgensen, Tanja Tabbara

93  Suriye: Leviathan’ın diyarı
   Hans Günter Lobmeyer

117 Türkiye’de bir sivil toplum oluşumunun önündeki
       siyasî ve hukukî engeller
   Gülistan Gürbey

137 Türkiye Cumhuriyeti’nde sivil toplumun nüveleri -
       Demokratikleşmenin taşıyıcısı mı ,
       yeni bir seçkinler örgütlenmesi mi? 
   Heidi Wedel

163 İran İslâm Cumhuriyeti’nde Sivil Toplumun
       İfadesi Olarak Karşı Kültür 
   Asgar Şirazi
 
199 Devletsiz sivil toplum mu? Filistin Örneği
   Amal Cemal