Geçen sene bugünlerde Tarih ve Toplum Yeni Yaklaşımlar’ın ilk sayısını elimize almanın heyecanını yaşarken, bugün üçüncü sayımızla karşınızdayız. Sizlerden aldığımız tepki, yorum ve eleştirilerin yanı sıra günden güne artan abonelik talepleri, dergimizin okur nezdinde benimsendiğini göstermesi bakımından bizi sevindiriyor. Desteğinizin önümüzdeki günlerde artarak devam etmesini diliyoruz.
Üçüncü sayımızın başında, Şubat ayında kaybettiğimiz değerli Bizans ve Ortaçağ tarihçisi Işın Demirkent anısına hazırladığımız dosya yer alıyor. Demirkent’in vefatından kısa bir süre öncesine kadar görev yaptığı İstanbul Üniversitesi Ortaçağ Tarihi Anabilim Dalı’ndan meslektaşı Fahamettin Başar’ın kaleme aldığı anma yazısının ardından, yazarın literatüre katkılarını hatırlatmak üzere bibliyografyasını sunuyoruz.
Resul Ay, yazısında Ortaçağ Anadolusu’nda bilginin yayılma mekanizmasını konu ediniyor. Bu süreçte talebe, âlim, derviş ve mutasavvıfların oynadığı role odaklanan Ay, bunlar arasındaki iletişim ve etkileşimin Anadolu’nun İslamlaşmasına ve bu coğrafyanın İslam kültür dünyasıyla bütünleşmesine etkisini tartışıyor.
Bilgin Çelik’in yazısı, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu’nun 19. yüzyılın karmaşık ortamında Balkanlar ve Adriyatik üzerindeki politik emelleri doğrultusunda Arnavutları kazanma manevralarını ele alıyor. Bu bağlamda Viyana Hükümeti’nin desteğiyle kurulan Arnavut-Makedon Komitesi’nin politikaları ve faaliyetleri, ayrıca Balkanlar’da yaşayan farklı etnik unsurlarla kurduğu ilişki, Çelik’in yazsında değindiği unsurlar arasında yer alıyor.
Mustafa Özen, Osmanlı’nın sinema sanatıyla ilk temasını ele alıyor ve bu karşılaşmanın siyasî ve ideolojik özelliklerine değiniyor. 1908-1914 yılları arasında İstanbul’da düzenlenen film gösterileri ekseninde şekillenen yazıda, özellikle belgesel filmin iktidar tarafından kullanım biçimleri ele alınıyor.
Murat Metinsoy, yazısında tek parti dönemine ait bugüne kadar pek az ilgiye mazhar olmuş bir kaynak türünü kullanıyor. Metinsoy mebusların CHP Genel Sekreterliği’ne düzenli olarak gönderdikleri raporlar ışığında, döneme dair bugüne dek benimsenmiş kimi genel kabullere alternatif çıkarımlarda bulunuyor.
Cemil Koçak ilk defa gün ışığına çıkan bir arşiv belgesi etrafında kurguladığı yazısında, yıllardır tartışılagelen bir muammaya, İttihat ve Terakki ile Teşkilâtı Mahsusa arasında bir bağlantı olup olmadığı sorusuna cevap arıyor.
Tartışma-Eleştiri bölümünde yer alan yazılardan ilki Ahmet Makal’a ait. Makal yazısında Türkiye’de emek tarihçiliğinin temel sorunları ile emek tarihi literatürüne dair kapsamlı bir değerlendirme sunuyor. Yazı aynı zamanda geçen sayıda yayımladığımız Yiğit Akın’ın “Erken Cumhuriyet Dönemi Emek Tarihçiliğine Katkı: Yeni Kaynaklar, Yeni Yaklaşımlar” başlıklı makalesini kapsam ve metodoloji açılarından değerlendiriyor.
Cemil Koçak bu bölümde yer alan yazısında, Serhan Ada’nın Bilgi Üniversitesi Yayınları’ndan çıkan Türk-Fransız İlişkilerinde Hatay Sorunu (1918-1939) başlıklı kitabını tartışıyor. Yazar ayrıca, konuya değin diğer çalışmalara değiniyor ve konunun bütünüyle kavranabilmesi için çalışılmayı bekleyen konulara dikkat çekiyor.
Bu sayının son yazısı Christoph K. Neumann’a ait. Maria Georgiadou tarafından hazırlanan matematikçi Constantin Carathéodory’nin biyografisini değerlendiren Neumann, tarihyazımında biyografi türünün yerine ve bilim tarihi yazımına dair tespitlerde bulunuyor.
Tarih ve Toplum Yeni Yaklaşımlar’ın sizlerin katkılarıyla gelişeceğini ve zenginleşeğini biliyoruz. Bu nedenle her türlü alan, konu, dönem ve coğrafyaya dair tarih çalışmalarınızı, ayrıca izlediğiniz toplantılarla ilgili izlenimlerinizi/değerlendirmelerinizi dergimize bekliyoruz. Altı ay sonra görüşmek dileğiyle...
