1871’de Jeanne Proust ve Adrien Proust’un ilk çocuğu olarak Paris’te doğdu. Küçük yaşlarda başlayan solunum yolu rahatsızlıkları nedeniyle ilk ve ortaöğrenimi aksadı. Paris’teki Fontanes Lisesi’ni bitirdikten sonra Siyaset Bilimi ve Hukuk Fakültesi’nde yükseköğrenimini tamamladı. İlk denemeleri 20 yaşında Le Mensuel’de yayımlandı. İki yıl boyunca La Revue blanche’ta yazdı. Mazarin Kütüphanesi’nde işe girse de sağlık sorunları nedeniyle çalışmaya devam edemedi. Yarım kalan romanı Jean Santeul’ü 1895’te yazmaya başladı. Kısa anlatıları ve şiirlerinden oluşan ilk eseri Hazlar ve Günler (Les Plaisirs et les jours) 1896’da yayımlandı. Émile Zola’nın Dreyfus olayından ötürü yargılandığı duruşmaya izleyici olarak katıldı. John Ruskin’in The Bible of Amiens (1904) ve Sesame and Lilies (1906) adlı eserlerini Fransızcaya çevirdi. Le Figaro’da pastişleri yayımlandı (1907). Hollanda ve Belçika’ya seyahat etti; Hollanda resmiyle, özellikle Johannes Vermeer’in eserleriyle ilgilendi. Gazetelerde Paris sosyete hayatına dair yazıları yayımlandı. Modernist edebiyatın başyapıtları arasında kabul edilen Kayıp Zamanı Ararken dizisinin ilk kitaplarını (Swann’ların Tarafı, Yakalanan Zaman, Guarmantes Tarafı, Çiçeği Burnunda Genç Kızların Gölgesinde) 1910- 1911’de yazmaya başladı. İki yıl boyunca yayıncı bulamayan Swann’ların Tarafı nihayet 1913’te Grasset tarafından, ardından 1919’da Nouvelle revue française tarafından yayımlandı ve Fransız okurları arasında büyük bir yankı uyandırdı. 1919’da seçme yazılarından oluşan Pastiches et mélanges ve Çiçeği Burnunda Genç Kızların Gölgesinde yayımlandı. Çiçeği Burnunda Genç Kızların Gölgesinde prestijli Goncourt Ödülü’nü aldı (1919). Guarmantes Tarafı (1920-1921) ve Sodom ve Gomorra (1921-1922) ile Kayıp Zamanı Ararken dizisini sürdürdü. 1922’de zatürreye yakalandı ve birkaç ay sonra 51 yaşında vefat etti. Mezarı Paris’te Père-Lachaise Mezarlığı’ndadır. Ölümünün ardından kardeşi Robert Proust ve yayıncı Gaston Gallimard, Kayıp Zamanı Ararken dizisinin diğer kitaplarını yayımlamaya giriştiler ve Mahpus (1923), Albertine Kayıp (1925) ve Yakalanan Zaman (1927) peş peşe yayımlandı.
