7 Şubat 1812’de Elizabeth Dickens ile John Dickens’ın sekiz çocuğunun ikincisi olarak İngiltere’nin Hampshire yöresindeki Portsea Island’da doğdu. Babası Donanma Ofisi’nde kâtipti. Aile Ocak 1815’te önce Londra’ya, ardından Charles’ın 11 yaşına kadar kaldığı Canterbury-Chatham’a taşındı. İlköğrenimini Chatham’da tamamlayan Dickens küçük yaşlarda Tobias Smollet, Henry Fielding gibi yazarların eserlerini okudu. 1822’de alacaklılarından kaçan baba Dickens’ın ısrarıyla aile tekrar Londra’ya döndü ve John Dickens, Southwark’taki Borçlular Hapishanesi’nde yattı. Ailesine yardım etmek için okuldan ayrılan Charles Dickens, Warren’s Blacking Warehouse boya fabrikasında çalışmaya başladı. Babasının hapisten çıkmasından sonra Camden Town’daki House Academy’ye bir süre devam etse de okuldan ayrıldı ve 1827-1828 yıllarında Londra adliyelerinde yardımcı kâtip olarak görev yaptı. 1832’de The Mirror of Parliament gazetesi için muhabirlik yapmaya ve parlamento haberlerini takip etmeye başladı. İlk öyküsü “A Dinner at Poplar Walk” 1833’te Monthly Magazine’de yayımlandı. Morning Chronicle için Britanya genelinde seçim kampanyalarını takip etti. Süreli yayınlarda çıkan skeçlerini 1836’da Sketches by Boz adıyla kitaplaştırdı. Aynı yıl Mister Pickwick’in Serüvenleri’ni tefrika etmeye başladı ve Mister Pickwick’in Serüvenleri 40 bin adet satarak büyük başarı elde etti. Evening Chronicle’ın editörü George Hogarth’ın kızı Catherine Thomson Hogarth’la evlendi. Bir çocuğun başrolde olduğu ilk Viktorya çağı romanı olan Oliver Twist’i (1838) yayımladı. Peş peşe yazdığı Nicholas Nickleby
(1839), Antikacı Dükkânı (1840-1841) ve ilk tarihsel romanı Barnaby Rudge (1840-1841) ile Britanya çapında tanındı. 1842’de karısıyla birlikte ABD ve Kanada’ya seyahat etti. İngiltere’ye döndükten sonra bir yandan Martin Chuzzlewit’i (1843-1844), diğer yandan üç kitaplık Noel dizisini [Bir Noel Şarkısı (1843), The Chimes (1844), The Cricket on the Hearth (1845)] yayımladı. 1844’te kısa süre İtalya’da yaşadıktan sonra İsviçre’ye seyahat etti ve orada Dombey and Son’ı (1846-1848) yazmaya başladı. Dombey and Son, ardından David Copperfield (1849-1850) ile erken dönem romanlarından tema, tarz ve biçimsel tasarım olarak farklı bir romancılığa yöneldi. 1846’daki Paris ziyaretinde Victor Hugo, Aleksandr Dumas, Chateaubriand gibi yazarlarla tanıştı. Dünya meseleleriyle ilgili görüşlerini çoğunlukla gazete yazılarıyla paylaştı; İtalya’da Garibaldi ve Mazzini’yi destekledi. 1850-1859 arasında haftalık Household Words dergisini yayımladı. Kasvetli Ev’i (1853) ve İngiltere’deki endüstriyel sorunu ele aldığı Zor Zamanlar’ı (1854) yazdı. Küçük Dorrit (1855-1857), toplumsal sorunlara daha fazla eğilen İki Şehrin Hikâyesi (1859) ve Büyük Umutlar (1861) romanları Avrupa genelinde büyük ilgi gördü. Müşterek Dostumuz (1864-1865) tefrikası tamamlandıktan sonra 1867’de bir kez daha ABD’ye seyahat etti. 1869’da son romanı Edwin Drood’un Gizemi’ni yazmaya başladı; 8 Haziran 1870’te son romanı üstünde çalışırken felç geçirdi ve 9 Haziran 1870’te 58 yaşında hayatını kaybetti. Westminster Abbey’deki Şairler Köşesi’ne defnedildi.