11 Aralık 1918’de Kislovodsk’ta doğdu. Babası o doğmadan önce hayatını kaybettiğinden öğretmen olan annesi tarafından yetiştirildi. Rostov Üniversitesi’nde matematik bölümünü bitirdi. İkinci Dünya Savaşı’na topçu olarak katıldı. 1945’te yazdığı bir mektupta Stalin’i eleştirdiği için sekiz yıl hapis ve üç yıl sürgün cezasına çarptırıldı. Mahkûmiyeti boyunca iki kere kanser ameliyatı geçirdi. 1956’da serbest bırakılıp Ryazan’a yerleşmesine izin verildi. Burada matematik öğretmenliği yaptı. 1962’de, Stalin döneminin çalışma kampı koşullarını eleştirdiği İvan Denisoviç’in Bir Günü’nü yayımladı. Roman, toplumda büyük tepkiye yol açtı ve kısa süre sonra SSCB hükümeti tarafından toplatıldı. Soljenitsin 1970’te Nobel Edebiyat Ödülü’ne layık görüldü fakat SSCB’nin baskısından korktuğu için ödül törenine katılamadı. 1973’te Fransa’da basılan, SSCB’nin tutuklama, sorgulama ve infaz yöntemlerini anlattığı Gulag Takım Adaları, vatana ihanetle suçlanmasına ve tutuklanmasına sebep oldu. Vatandaşlıktan çıkarılarak ülke dışına sürüldü. Önce İsveç’e giderek Nobel Edebiyat Ödülü’nü aldı, ardından ABD’ye yerleşerek yazmaya devam etti. Sovyet hükümeti vatandaşlığını iade edince 1994’te Rusya’ya döndü. 3 Ağustos 2008’de Moskova’da hayatını kaybetti. Diğer önemli eserleri şunlardır: Ağustos 1914, Kreçetovka İstasyonu’nda Bir Olay, Rus Sorunu.
