Resmî İdeoloji Sahnede
Kemalist İdeolojinin İnşasında Halkevleri Dönemi Tiyatro Oyunlarının Etkisi

“Halkevi sahnelerinde yalnız milli tezleri müdafaa eden piyesler temsil edilir. Bizim mevzularımız, umumi Türk tarihi ile milli mücadelenin her biri bir millete ebediyen şeref ve iftihar sermayesi olabilecek sayısız safhaları, Türk’ün güzel ahlâkı, yüksek faziletleri, Türk ruhundaki maddi manevi sonsuz kudretler gibi membalardan alacaktır.” (Milli Eğitim Bakanı Reşit Galip)

ERTUĞRUL: Padişah denilen bir adam varmış. Sarayı varmış, hiç bu saraydan dışarı çıkmazmış, millete yüzünü göstermezmiş. Bütün memleketi sanki bu saraymış. Sonra bir gün düşmanlar memleketi basmışlar. Padişah da sarayını kurtarmak için memleketi yabancılara satmak istemiş. Millet buna kızmış. Gazi babamız milletin başına geçmiş, düşmanları bir güzel pataklamış, memleketten kovmuş. (29 Birinci Teşrin oyunundan)

Resmî İdeoloji Sahnede, Kemalizmin modern ulus-devlet inşa sürecinde yürüttüğü milliyetçi-medeniyetçi politikaları ve bunların temel vurguları olan eğitim, köycülük, kalkınma, “şanlı tarih”ten çıkarılacak dersler, çeşitli kılıklara bürünmüş iç ve dış “düşmanlar”, Osmanlı’dan devralınan mirasın kötülüğü, lider kültü, orduya güven, Cumhuriyet için fedakârlık gibi konuları içeren oyunların eklemlendiği ve ürettiği söyleme yakından bakıyor. Tiyatronun gerek kendi içeriğinin şekillenmesinde gerek insanları şekillendirmesinde resmî ideolojinin yerini ortaya koyuyor. Halkı “eğitme”, “doğru yola” sevk etme, Kemalist ilkeleri yerleştirme konusunda başlı başına bir “talim-terbiye kurumu” olan Halkevleri tarafından oynanmaları amacıyla yazılan/yazdırılan mektep temsilleri, köy oyunları, 10. Yıl Kutlamaları oyunları, Türk Tarih Tezi’yle ilgili oyunlar, bu aracın kilit rolünü gözler önüne seriyor.
 
1930’lu yıllarda yazılan oyunlar üzerinden hâkim ideolojinin nasıl bir söylem üretip bunları hangi unsurlar üzerine inşa ettiği sorularına bakan, propaganda için kullanılan sanatın arka planını ele alan bir çalışma... “Halkevi sahnelerinde yalnız milli tezleri müdafaa eden piyesler temsil edilir. Bizim mevzularımız, umumi Türk tarihi ile milli mücadelenin her biri bir millete ebediyen şeref ve iftihar sermayesi olabilecek sayısız safhaları, Türk’ün güzel ahlâkı, yüksek faziletleri, Türk ruhundaki maddi manevi sonsuz kudretler gibi membalardan alacaktır.” (Milli Eğitim Bakanı Reşit Galip)
 
 

1980’de İstanbul’da doğdu. 2002 yılında Boğaziçi Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’nden mezun oldu; burada yüksek lisans ve doktora eğitimlerini tamamladı. Edebiyat kuramları ve eleştiri, ideoloji ve edebiyat, modern Türk tiyatrosu üzerine çalışmaları çeşitli dergilerde yayımlandı. 2003-2008 tarihleri arasında Kadir Has Üniversitesi’nde Türk Dili dersleri verdi, 2005 yılından beri Boğaziçi Üniversitesi’nde Türk Dili dersi okutmanlığı görevini sürdürüyor.

Kitabın Adı Resmî İdeoloji Sahnede
Alt Başlık Kemalist İdeolojinin İnşasında Halkevleri Dönemi Tiyatro Oyunlarının Etkisi
ISBN 9789750512261
Kapak Görseli Atatürk, Birinci Türk Tarih Kongresi çalışmalarını devlet erkânıyla birlikte Ankara Halkevi’ndeki locasından izlerken (Temmuz 1932)
Yayın No İletişim - 1902
Dizi Araştırma-İnceleme - 319
Alan Tarih
Sayfa 304 sayfa
En 130 mm
Boy 195 mm
Ağırlık 248 gr
Perakende Satış Fiyatı 245,00 TL
Baskı 1. baskı - Ağustos 2013
Yazar Esra Dicle Başbuğ
Editör Kıvanç Koçak
Dizi Kapak Tasarımı Ümit Kıvanç
Kapak Suat Aysu
Uygulama Hüsnü Abbas
Düzelti Oben Üçke
Baskı Sena Ofset
Cilt Sena Ofset