Dersim'in Kayıp Kızları“Tertelê Çêneku”
“Kız kardeşim 2-3 yaşlarındaydı. Adı Xece (Hacer). Bizi Ovacık’ta toplamış kafileler halinde Hozat üzerinden Elazığ’a götürüyorlardı. Yüzlerce belki binlerce insan. Yara bere içinde, aç susuz, perişan. Ben 13 yaşlarındaydım. Her şeyi bugün gibi hatırlıyorum. Subaylar güzel kız çocukları almak istiyorlardı. Kız kardeşim çok güzeldi. Bir subay kız kardeşimi annemden zorla almak istedi. Annem vermedi. Pertek köprüsüne geldiğimizde orada mola verildi. Aynı subay tekrar geldi ve annemden zorla aldı. Ağladı. Ne yaptıysa aldı. ‘Evlatlık alacağım. Ona bakacağım,’ dedi subay. Sadece kız kardeşim alınmadı tabii. Çok kız çocuğu alındı. Aynı zamanda amcamın kızı da alınıp götürülüyor. Amcamın kızının adı Tege idi.”
Xece’nin, Tege’nin başına gelenler ‘münferit olay’ değil. 1937/1938 “Tunceli Harekâtı”ndan sonra çok sayıda kız çocuk ailelerinden alındı – kimisi zaten anne babasız kalmıştı. Yatılı okullara verildiler, bazıları da subaylara veya bürokratlara evlatlık olarak teslim edildi. Aslında 1926’dan 1950’ye kadar değişen yoğunluklarla süren bu uygulama, Dersim kırımının vahim cephelerinden biridir.
Nezahat ve Kazım Gündoğan, yıllarca uğraşarak, sebatla, Dersim’in bu kayıp kızlarının izini sürdüler. Kendileriyle, yakınlarıyla konuştular. Bu kitapta, yüzü aşkın ‘vaka’ yer alıyor: Ailesinden, kökünden koparılmış insanların çile dolu hikâyelerinden parçalar… Annelerin çocuklarından, hatta bazen kendilerinden sakladıkları sırların hikâyeleri…
1968 yılında Erzincan'da doğdu. Lise eğitimine kadar İstanbul'da okudu. 1987 yılında Trakya Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Mümarlık Bölümü'nü kazandı. Politik düşüncelerinden dolayı eğitimine ara vermek ve 6,5 yılını hapishanede geçirmek zorunda kaldı. 2001 yılında hapishaneden çıktı, Türkiye İnsan Hakları Vakfı'nın (TİHV) organize ettiği sinema kursuna katıldı, yarım kalan mimarlık eğitimini tamamladı. İlk olarak doğa ve barajları konu alan Munzur Akmazsa belgesel filmini çekti. 2010 yılında da, araştırması ve yapımı üç yılı bulan İki Tutam Saç - Dersim'in Kayıp Kızları belgesel filmini tamamladı. Halan "Dersim'in Kayıp Kızları" projesi kapmsamında belgesel film çalışmasını sürdürmekte ve mimarlık yapmaktadır. Evli ve bir çocuk annesidir.
1963 yılında Dersim (Tunceli), Ovacıkta doğdu. 1980 askeri darbesiyle birlikte Dersim'den ayrılarak İstanbul'a yerleşti. Politik düşünceleri nedeniyle toplam on yıl değişik hapishanelerde tutuldu. 2002 yılında serbest bırakıldı. Çeşitli gazete ve dergilerde değişik isimlerle makale ve araştırma yazıları yazdı. Munzur Akmazsa, İki Tutam Saç - Dersim'in Kayıp Kızları belgesel filmlerinin araştırmacılığını ve yapımcılığını üstlendi. Araştırmacı ve yapımcı olarak halen tarihsel ve toplumsal konulara dair çalışmalar yapmakta. Evli ve bir çocuk babasıdır.
Kitabın Adı | Dersim'in Kayıp Kızları |
Alt Başlık | “Tertelê Çêneku” |
ISBN | 9789750511042 |
Yayın No | İletişim - 1806 |
Dizi | Bugünün Kitapları - 142 |
Alan | Kadın ve Toplumsal Cinsiyet Çalışmaları |
Sayfa | 608 sayfa |
En | 130 mm |
Boy | 195 mm |
Ağırlık | 487 gr |
Perakende Satış Fiyatı | 425,00 TL |
Baskı | 12. baskı - Ekim 2024 (1. baskı - Ekim 2012) |
Yazar | Nezahat Gündoğan, Kazım Gündoğan |
Kapak | Suat Aysu |
Editör | Tanıl Bora |
Uygulama | Hüsnü Abbas |
Düzelti | Cem Tüzün |
Baskı | Sena Ofset |
Cilt | Sena Ofset |